Golfsport

Ontstond golf in Nederland?

Golf is een van de oudste sporten ter wereld en heeft niet alleen een lange maar ook een mooie historie. Hoe is de sport ontstaan, en hebben wij Nederlanders hier misschien iets mee te maken gehad?
Beeld: USGA

Beeld: USGA

De geschiedenis van de golfsport gaat ver terug met afgeleiden van het spel zoals we het nu kennen. De Nederlanders en Schotten claimen beide de grondleggers te zijn van het huidige golf. De waarheid blijft in het midden. Wat we wel weten is dat er in de middeleeuwen een aantal soortgelijke bal- en stokspellen werd gespeeld.

Golf vroeger op bevroren grachten

De Nederlanders zeggen dat ‘golf’ is afgeleid van het spel ‘kolf’ dat werd gespeeld op bevroren grachten en meren in de strenge winters. Het woord 'golf' is nergens een afkorting voor. Het is taalkundig afgeleid van het Nederlandse woord 'kolf' of 'kolve', dat simpelweg 'club' of ‘knuppel’ betekent. Volgens het Nederlands Golfmuseum werd er al vanaf de 13de eeuw ‘colf’ gespeeld in de Lage Landen, evenals ‘golf’ als langebaanspel met stok en bal. En vanaf het begin van de 16de eeuw is op Vlaamse miniaturen te zien dat gespeeld wordt naar een ‘cuyl’ of ‘put’.

Ver terug

Er zijn (helaas onbevestigde) verhalen die ver teruggaan, wat doet vermoeden dat golf al héél lang gespeeld wordt door Nederlanders. In 1597 speelde bijvoorbeeld de bemanning van Willem Barentsz (Nederlandse zeevaarder) tijdens de overwintering op Nova Zembla 'colf', zoals beschreven in een dagboek van Gerrit de Veer: Den 3. April wast moy claer weder met een n.o. wint ende stil, doen maeckten wy een colf toe om daer mede te colven, om also onse leden wat radder te maecken, daer wy allerley middelen toe zochten.

Schotse schaapherders sloegen destijds stenen in konijnenholen

Colfpartij met houten stokken

Of misschien gaat het nog verder terug. De hoofdverdachte van de moord op Floris de Vijfde bij Muiden, Gerard van Velsen, kwam op 26 december 1296 in handen van zijn belagers. Uit wraak werd hij geradbraakt en in een ton door de straatjes van Loenen gerold. Ter herinnering aan dit volksgericht trokken een jaar later 2 partijen van 4 spelers met houten stokken en een bal langs diezelfde route voor het spelen van een zogenoemde ‘colfpartij’.

Schotse linkslands

Sommige geleerden suggereren dat het Nederlandse spel 'kolf' door de Nederlandse zeelieden naar de oostkust van Schotland werd gebracht. Naar de zogenoemde openbare ‘linkslands’. De meest geaccepteerde theorie (vooral door de Schotten) is dat het spel zich in Schotland ontwikkelde rond 1100 na Christus. Schotse schaapherders sloegen destijds stenen in konijnenholen. Dat gebeurde op de plek waar nu de St. Andrews Golf Club is gevestigd. In het Schotse dialect van de late 14de of vroege 15de eeuw werd de sport 'goff' of 'gouff' genoemd, en pas later in de 16de eeuw 'golf'.