Toernooien
Topgolf
Golfhistorie: het eerste olympische golftoernooi
Beeld: Getty Images
De Olympische Spelen van 1900 in Parijs waren onderdeel van de Wereldtentoonstelling. In een poging een vooruitstrevend mondiaal imago op te bouwen, besloot de Franse regering de tweede editie van de moderne Olympische Zomerspelen te koppelen aan die Wereldtentoonstelling. Dit tot frustratie van baron Pierre de Courbertin, die de Spelen vier jaar eerder in Athene nieuw leven had ingeblazen en liever had gezien dat het evenement op zichzelf zou staan.
De organisatie van het mondiale toernooi kwam in handen van de Exposition Universelle, die het sportevenement over een periode van maar liefst vijf maanden verspreidde. De reden hiervoor was onder meer dat de Olympische Spelen geen schaduw mochten werpen over de Wereldtentoonstelling; het moest enigszins in de luwte plaatsvinden. Zo had het golfkampioenschap destijds veel namen, maar het woord olympisch kwam in geen enkele titel voor. Dat is de verklaring waarom de deelnemers geen weet hadden dat ze de eerste olympische golfers waren. De kampioen bij de vrouwen, de Amerikaanse Margaret Abbott, stierf in 1955 zonder te weten dat ze de eerste Amerikaanse vrouw was die olympisch goud had gewonnen.
Details van de golfwedstrijden zijn pas in de afgelopen decennia komen bovendrijven dankzij golfhistorici zoals de Fransman Georges Jeanneau. De wedstrijden waren in strikte zin wel de eerste olympische golfkampioenschappen maar het stelde niet veel voor. Niet de beste amateurgolfers van de wereld kwamen in Compiègne bijeen, maar gewoon een paar goede Franse golfers aangevuld met rijke buitenlandse spelers die zich de reis naar Frankrijk konden veroorloven, of buitenlandse zakenmannen en studentes (zoals Margaret Abbott) die toevallig een tijdje in Parijs verbleven.
Waarom werd olympisch golf eigenlijk in Compiègne (80 kilometer ten noorden van Parijs) gespeeld en niet in de hoofdstad zelf? Eenvoudigweg omdat Parijs geen geschikte 18-holesbaan kende. Compiègne had, als zes na oudste golfbaan van Frankrijk, 18 holes en een mooi paviljoen (zie foto bovenaan dit artikel) en won met gemak het gevecht om het gastheerschap.
De kampioenschappen werden gehouden op 2 en 3 oktober 1900 en trokken in totaal 43 spelers uit 5 landen, van wie 10 vrouwen. Eigenlijk was het een zooitje ongeregeld. “Sommige deelnemers kwamen niet opdagen en sommige hadden zich nooit ingeschreven”, zegt Jeanneau. “En de moeder van Margaret Abbott werd op het laatste moment gevraagd om mee te doen omdat er zo weinig vrouwelijke deelnemers waren.” Moeder Abbott werd zevende en de Abbotts zijn nog steeds de enige moeder-dochtercombinatie die in dezelfde Spelen dezelfde sport heeft gedaan.
Er kwam heel wat publiek af op de wedstrijden maar dat had weinig weet van de etiquette. De deelnemers klaagden over “luid publiek op cruciale momenten”. Na afloop van de eerste speeldag togen de gasten maar ook de spelers naar een Heineken House van die tijd: een populaire herberg in de stad. Daar werd gedineerd en gedanst – en ongetwijfeld ook veel gedronken maar dat vertellen de kranten van 1900 niet.
Op de foto: Winnaar Charles E. Sands op de olympische golfbaan in 1900 (beeld: Getty Images)
De Amerikaan Charles E. Sands (34, handicap 3) won op dag één de Grand Prix de l’Exposition met 82 en 85 slagen. Hij versloef 11 concurrenten. Op dag twee won de Amerikaanse Margaret Abbott (22, handicap 2) de Prix de la Ville de Compiègne (47 slagen, 9 holes strokeplay). Op dag twee was er ook een 18-holes strokeplaytoernooi met handicapverrekening voor mannen. De beste van de 19 deelnemers was de Amerikaan Albert B. Lambert (24, handicap 10). Hij heeft echter geen olympische status verworven want het IOC vindt zijn netto zege “niet genoeg olympisch kaliber” hebben. De handicapverrekeningwedstrijd voor vrouwen ging niet door vanwege onvoldoende inschrijvingen.
Het golfprogramma in 1900 werd overigens voor het publiek flink verlevendigd met extra activiteiten, zoals een exhibition match tussen twee professionals, een mixed matchplay puttwedstrijd en een mixed approachwedstrijd, slaan naar een hole op vijftig meter afstand. Het eerste olympische golfkampioenschap was dus vooral een sportief feestje maar op competitief gebied iets minder geslaagd.
De olympische golfbaan van Golf de Compiègne is een 18-holes parkbaan en geniet geen grote bekendheid ondanks haar geschiedenis. De holes liggen midden in een paardenrenbaan. Meteen al op hole 1 moet je slaan over de reling die de paarden op de track houdt. Op andere holes speel je ook over of langs de witte markering. Af en toe tref je een paardenhindernis pal naast een hindernis voor golfers – een bunker. Een racecourse voor paarden gecombineerd met golf is niet ongebruikelijk voor heel oude banen. In Compiègne was het hippodroom er eerst (1875) en volgde de baan (1896). De architect – de Engelse M.W. Freemantle – is geen grote naam maar de par-70-baan is leuk en gevarieerd. De greens zijn klein – zoals op bijna elke oude baan – en de bunkers zijn groot.
We kunnen een bezoek aanraden. Is het niet fantastisch dat je nog kunt spelen op de baan waar de eerste olympische golfkampioenschappen zijn gehouden? De greenfee is 30 euro (38 euro in het weekend) en voor Nederlanders is het maar vier uur rijden. De baan is in de loop der tijd verlengd (van 3851 meter in 1900 naar 5551 meter nu) maar de lay-out is nauwelijks veranderd. Alleen hole 18 is verlegd, op de olympische 18de is nu de drivingrange maar de green en bunker liggen er nog.
