'Onbeperkt speelrecht is niet houdbaar': HGE hervormt de Nederlandse golfmarkt, en bezit nu al 14 banen

“Met de exploitatie van golfbanen valt nauwelijks geld te verdienen, de marges zijn echt flinterdun”, zegt Hans Schaap (links op de foto) in het clubhuis van Golfpark Almkreek. Toch werd vorige week bekend dat de Hollandsche Golfbaan Exploitatiemaatschappij (HGE), het bedrijf van Schaap, de exploitatie van Golfbaan Reymerswael in Zeeland heeft overgenomen. De teller komt daarmee op veertien golfbanen.

En daar gaat het voor HGE zo goed als zeker niet bij blijven, vertelt Schaap. “Groei is geen doel op zich, maar als ik leuke kansen zie, dan kunnen er zeker nog wel wat banen bij.”

Mijn inschatting is dat meer dan een derde van de Nederlandse golfbanen het financieel heel zwaar heeft

Dat die leuke kansen gaan komen, daar twijfelen Schaap en zijn operationeel directeur Joris Slooten (rechts op de foto) niet aan. “Mijn inschatting is dat meer dan een derde van de Nederlandse golfbanen het financieel heel zwaar heeft”, zegt Slooten, die de golfmarkt goed kent. Voordat hij in 2018 overstapte naar het bedrijf van Schaap, was hij directeur van golfbaan De Rottebergen (nu De Hooge Rotterdamsche) en hij werkte een aantal jaren bij de Nederlandse Golf Federatie.

Financiële druk

“Wat je nu ziet”, zegt Slooten, “is dat de druk op de exploitatie steeds verder toeneemt omdat de kosten voor golfbanen hard stijgen. Er is geen geld voor investeringen. Bijvoorbeeld het aanleggen of vernieuwen van beregening en het verbeteren van drainage, heel belangrijk gezien de gevolgen van klimaatverandering voor banen, wordt noodgedwongen uitgesteld. Er zijn ook nauwelijks financiële reserves opgebouwd.”

Schaap wordt heel regelmatig benaderd door golfbanen of hij misschien geïnteresseerd is in een overname. “Ze kloppen natuurlijk niet uit luxe bij mij aan of om te zeggen dat het zo goed gaat.” Afgelopen najaar nam Schaap de zes Burggolf-banen over. “Die banen waren al jaren verliesgevend.”

Recentelijk werd Schaap ook eigenaar van Golfbaan Land van Thorn. En komende zomer gaan de eerste 9 holes open van Golfpark Rotterdam, een nieuw door HGE gebouwd 27-holes complex tussen Rotterdam en Den Haag. “De locatie is perfect en met hoogteverschillen tot wel 25 meter wordt de baan heel bijzonder.”

Maatwerk

De banen van HGE vallen onder de Hollandsche Golfclub. Wie speelrecht koopt voor een bepaald aantal ronden (credits) - 20, 60, 120 of 200 x 9 holes – kan die inzetten op alle veertien banen. De Hollandsche Golfclub gaat heel ver in maatwerk. Wie 9 holes speelt op een ‘grote’ baan als Gendersteyn levert 1 credit in, maar bijvoorbeeld voor een rondje op de par 3-baan van De Berendonck gaat er 0,4 credit van je totaal af.

"Eerlijker kunnen wij het niet maken", aldus Slooten. "Golfers en banen zijn nu eenmaal verschillend. Goede software maakt dit maatwerk mogelijk, in de app kan de golfer zien hoeveel credits hij nog heeft.’’

De meeste Nederlandse golfers betalen te veel voor hun speelrecht

Ook opvallend: De Hollandsche Golfclub verkoopt op geen enkele baan onbeperkt speelrecht. Slooten: “De meeste Nederlandse golfers betalen te veel voor hun speelrecht. Bij ons betaal je puur voor het aantal afgenomen ronden, maar wel met kwantumkorting. Als iemand binnen twaalf maanden het maximale aantal van 200 ronden heeft gespeeld, kan hij of zij uiteraard ronden bijkopen.” Alleen onbeperkt speelrecht aanbieden zoals op verreweg de meeste clubs gebeurt, noemt Slooten “een oneerlijk model en een knelpunt in de ontwikkeling van golf”.

'Oneerlijk systeem'

Voor veel banen is onbeperkt speelrecht op den duur ook niet houdbaar, menen Slooten en Schaap. "Het is vooral voor de veelspelende golfer interessant. Je ziet daarom dat het ledenbestand vergrijst. Bovendien weet deze groep haar belangen goed te behartigen binnen de verenigingscultuur en drukt het een belangrijke stempel op de sfeer, zelfs op commerciële banen. Maar op een gegeven moment zijn er te weinig golfers die bereid zijn te betalen voor rondes die ze niet zelf spelen. Dat sluipende proces is al jaren aan de gang.’’

De mannen zeggen te snappen dat een overgang naar betalen voor gebruik voor veel clubs moeilijk is. "Als je afstapt van onbeperkt speelrecht komt er het eerste jaar minder contributiegeld binnen, clubs die financieel krap zitten hebben dan meteen een cashprobleem.”

Boerenzoon

Schaap, een boerenzoon, werkte als hoofdgreenkeeper en bedrijfsleider jarenlang bij AHA de Man. In 2010 begon hij voor zichzelf met een onderhoudsbedrijf op golfbanen en later ook op andere sportvelden. Zijn bedrijf is actief in voetbal, hockey, softbal en op een groot aantal golfbanen. Schaap heeft er dus zakelijk belang bij dat golfbanen niet verdwijnen.

Geloof me, van de exploitatie van een golfbaan ga je niet rijk worden

In 2018 kocht hij zijn eerste golfbaan, Almkreek, waar hij nu ook kantoor houdt. “De baan kwam financieel in zwaar weer en stond al een tijd te koop. Ik woon hier om de hoek, heb de baan gekocht en met Joris en onze adviseur Mandy Boer ons systeem van betalen naar gebruik ingevoerd.”

Op Almkreek, en op de andere banen die Schaap in de jaren daarna overnam, leidde dat soms tot onvrede bij een deel van de leden. “Er zijn af en toe mensen boos, ja. Vooral vanwege het verdwijnen van onbeperkt speelrecht. Maar ik vind het eigenlijk reuze meevallen. Er stappen wat leden op, maar ze komen bijna allemaal ook snel weer terug als ze merken dat ze bij ons gewoon leuk kunnen blijven golfen tegen eerlijke prijzen.”

Geen vereniging

Na een overname door HGE is er geen vereniging meer op de baan. Slooten: “Dat betekent niet dat alles anders wordt. Onze focus ligt op ‘verenigen’ in plaats van ‘vereniging’. Wij faciliteren vrijwilligers die op onze banen activiteiten organiseren. Maar alles wel onder de noemer Hollandsche Golfclub, dus iedereen kan meedoen.”

Simon Slooten, de vader van Joris, was een van de oprichters van de NVG, de Nederlandse Vereniging van Golfaccommodaties. “Ik heb altijd met een zakelijke blik naar de golfmarkt gekeken. Een vereniging die op een locatie dominant is en belang heeft bij de status quo, terwijl een ondernemer de financiële risico’s draagt, dat is echt de wereld op z’n kop.”

Oude denkbeelden

Slooten en Schaap vinden dat oude denkbeelden nog steeds overheersen in het Nederlandse golf. “Betalen naar gebruik wordt weggezet als commercieel en iets minderwaardigs. Terwijl ons doel juist is het behouden van golfbanen die dreigen te verdwijnen. Met onze expertise, het eigen onderhoudsbedrijf en de schaalgrootte lukt dat ook.”

Ook niet-golfers zijn welkom op onze banen. Een dresscode is niet nodig

HGE afficheert zich naar buiten toe als ‘Rentmeester in golf’, wat heel idealistisch klinkt. Mag er ook geld verdiend worden?
“Natuurlijk willen we wat geld verdienen”, zegt Schaap. “Maar geloof me, van de exploitatie van een golfbaan ga je niet rijk worden. Als je normaal wilt investeren zijn de marges echt heel klein. Dat geeft niet, want behoud van golfbanen is voor ons onderhoudsbedrijf het primaire belang.”

Slooten: “De term rentmeester is passend omdat het geld dat verdiend wordt in golf blijft. We investeren in de banen die we overnemen. Bijvoorbeeld door uitbreiding van het aantal holes zoals op De Loonsche Duynen (voorheen Efteling Golfpark) en het bouwen van een nieuwe drivingrange hier op Almkreek, of de verbouwing van het clubhuis op Gendersteyn en Westerpark in Zoetermeer.”

‘Gewoon gezellig' is de slogan die op alle banen van De Hollandsche Golfclub te zien is. “Iedereen is welkom op onze banen, ook niet-golfers die iets willen drinken of eten. Een dresscode is niet nodig. Gewoon gezellig golfen met elkaar, daar gaat het om."

Het aantal banen van HGE groeit snel, maar is het ook een succesverhaal?
“Dat vind ik best wel”, zegt Schaap, inmiddels met afstand de grootste golfbaaneigenaar van ons land, maar ogenschijnlijk niet iemand die zichzelf snel op de borst klopt. “De eerste banen rendabel krijgen was best moeilijk, maar als ik nu zie hoe het gaat en ontvangen wordt, dan denk ik dat het verhaal klopt. Golfpark De Breuninkhof loopt inmiddels als een trein. De Loonsche Duynen was bij de overname verliesgevend, maar ik speelde er vorige week en het is er heel erg druk. Ook op de voormalige Burggolf-banen zie je dat mensen gewoon leuk willen golfen.”

Hoeveel banen heeft HGE over vijf jaar in bezit?
Schaap: “Ik denk niet in aantallen, maar als de locatie aantrekkelijk is, dan ben ik altijd geïnteresseerd. Belangrijk is of er een contract is met een vereniging en hoelang zo’n contract nog doorloopt. Er komen vanzelf banen naar ons toe, ik heb geen haast.”

hollandschegolfclub.nl