Olympische vlam ontstoken in Griekenland en met een omweg onderweg naar Parijs

Normaal gesproken wordt de vlam ontstoken tijdens een traditionele ceremonie door middel van de zon en een parabolische spiegel, maar voor die traditie waren de Griekse weergoden vandaag niet aanwezig, het was te bewolkt. De fakkel is nu ontstoken met een back-upvuur. Vanaf nu gaat de vlam een reis rond de wereld en daar is een reeks aan tradities aan onderhevig. We gaan even terug in de tijd, want heeft die fakkeltocht die vanaf nu onderweg is wel echt zo’n mooie oorsprong?

Amsterdam had de eerste

De moderne traditie van het olympisch vuur werd bedacht door de Nederlandse architect Jan Wils, de ontwerper van het Olympisch Stadion in Amsterdam. Bij het stadion liet hij voor de spelen van 1928 een 46 meter hoge toren bouwen, de Marathontoren (zie foto). Het was zijn bedoeling dat iedereen in Amsterdam overdag rook uit de toren kon zien opstijgen en ’s avonds het vuur.

Tegenwoordig wordt het olympisch vuur altijd aangestoken door een bekende sporter. In Amsterdam ging dat in 1928 anders. Een medewerker van het gasbedrijf mocht het vuur toen ontsteken. Daarna werd de brandende schaal naar boven getakeld.

De fakkeltocht kent een grijze oorsprong

In 1928 was er nog geen fakkeltocht voorafgaand aan de opening van de spelen in Amsterdam. Die traditie begon pas in 1936, tijdens de Olympische Spelen in nazi-Duitsland. De olympische vlam werd toen aangestoken door actrices die speelden alsof ze priesteressen waren uit de Oudheid. Vanuit Olympia ging de fakkeltocht vervolgens naar Berlijn, waar het vuur onder toeziend oog van Adolf Hitler werd ontstoken. De Duitsers hadden het geld ervoor over om de stad Olympia op te lappen en vanuit daar de fakkeltocht te laten starten. Het wordt gezien als een politieke propogandastunt. 

Terug naar de oudheid

De moderne traditie van het olympisch vuur gaat volgens het IOC terug op de Oudheid. Tijdens de antieke spelen zou er een vuur zijn ontbrand op het altaar van de godin Hestia. Dit vuur zou vervolgens gebruikt zijn om andere altaren te ontbranden, onder meer voor de tempels van Zeus en Hera. Helemaal onomstreden is deze bewering niet. Volgens critici is er geen bewijs voor een echte vuurtraditie rondom de antieke Spelen.

De fakkeltocht van vandaag duurt 100 dagen

Voordat het vuur in of bij het olympische stadion wordt ontstoken, legt de vlam een lange tocht af. Vanaf vandaag gaat de vlam door Griekenland en Frankrijk, ook alle Franse overzeese gebieden kunnen een bezoekje van de vlam verwachten. Op 26 juli zal de vlam het olympisch vuur aansteken in Parijs. Meer dan 600 fakkeldragers brengen de vlam gedurende 11 dagen door Griekenland naar het Stadion Panathinaiko in Athene, waar in 1896 de eerste editie van de moderne spelen plaatsvond.

Op 18 juni zegt Frankrijk weer ‘bienvenue’ in Nice waar de vlam haar weg vervolgt richting Parijs

Daar wordt ze overgedragen aan de organisatoren van de Spelen in Parijs. Aan boord van een historische driemaster reist de vlam van de Griekse havenstad Piraeus naar Marseille, waar op 8 mei de fakkeltocht door Frankrijk begint.

Op 7 juni komt de vlam aan in de Franse kustplaats Brest in Bretagne vanwaar het nogmaals de zee opgaat. Van 8 tot 17 juni gaat de vlam opnieuw de boot op voor een tocht langs de Franse koloniën Polynesië, Guyana, Réunion en Martinique. Op 18 juni zegt Frankrijk weer ‘bienvenue’ in Nice waar de vlam haar weg vervolgt richting Parijs. Op vrijdag 26 juli wordt het Olympisch vuur in Parijs aangestoken.

Vlam onderweg naar Anne van Dam

Voor de Olympische Spelen in Parijs is tot nu toe alleen Anne van Dam geplaatst namens Nederland. De topgolfster speelt in Parijs haar tweede olympisch toernooi, in Tokio was zij ook al aanwezig. Het toernooi wordt gespeeld op Golf National waar in 2016 ook de Ryder Cup werd gespeeld.

Bronnen: historiek.net, ANP, sportgeschiedenis.nl