Op het gebied van golfbanen hebben we een veelbewogen jaar achter de rug. Nederland heeft er in 2018 drie interessante en gastvrije banen bijgekregen (zie hieronder) en dat in een periode dat de groei van golf wereldwijd stagneert. We mochten de afgelopen jaren sowieso niet klagen met nieuwkomers als de Swinkelsche, Stippelberg, Duurswold. Zuid-Drenthe, The Dutch en The International (hoewel je op die laatste twee alleen als lid, gast van een lid of als groep kunt spelen). En al decennia is het voor Nederlanders een klein eindje rijden naar banen van Europees topniveau zoals de Haagsche, Kennemer en De Pan. Niet goedkoop misschien - daarover kun je twisten - maar wel toegankelijk als je aan de handicapcriteria voldoet. 

Het stemt een golfer vrolijk dat er nog steeds mooie en goede banen bij komen. De variatie in Nederland is groot dus ga spelen op al die banen, het leven is maar kort! Maar het nog steeds groeiende aanbod heeft ook een keerzijde. Sommige golfbaaneigenaars krijgen de exploitatie niet meer sluitend en willen golfholes verruilen voor woningen of zonneparken. Een groep golfers dreigt daardoor de vertrouwde thuisbaan te verliezen. Meer hierover is te lezen in het jaaroverzicht hieronder.

Nieuwe banen

1 Links Valley
In mei is The Links Valley geopend: de eerste omkeerbare 9-holes baan in Europa en ontworpen door een Nederlandse architect, Frank Pont. De baan kan twee kanten op gespeeld worden en dat gebeurt ook: de ene dag met de klok mee en de andere dag tegen de klok in. Ben je er nog niet geweest, dan moet je er snel naartoe! De locatie in Ermelo is prachtig: een heiderijk terrein met grote hoogteverschillen omringd door vliegdennenbossen. De baan is gastvrij en spelen is relatief goedkoop (een rondje van negen holes kost 35 euro, de 18-holes greenfee bedraagt 55 euro en je kunt strippenkaarten kopen). Op Leadingcourses.com wordt The Links Valley door golfers gewaardeerd met het cijfer 7,9.

Lees het best gelezen baanartikel van 2018: 'The Links Valley geopend'.

2 Kroonprins Vianen
Golfbaan de Kroonprins Vianen is vanaf juni 2016 in stappen geopend. Sinds 1 september 2018 zijn alle 18 holes open. Architect Michiel van der Vaart heeft zich laten inspireren door de open linksbanen in Schotland. Negen holes spelen kost 27,50 euro, 18 holes 50 euro. Op Leadingcourses.com beoordelen golfers de baan met een 7,7.  

3 Bernardus
In 2017 al zijn de eerste holes van Bernardus geopend. In september van dit jaar was de officiële opening van alle 18 holes. Quote 500-lid Robert van der Wallen gaf architect Kyle Phillips (bekend van De Lage Vuursche en Kingsbarns) carte blanche om iets heel moois te maken in het Brabantse plaatsje Cromvoirt. Dat is gelukt. Het mooie van 'Bernardus Golf and Memories' (de officiële naam) is dat het een toegankelijke en gastvrije topbaan is. Menig golfer moet sparen om de toegangsprijs van 150 euro te betalen maar in ruil voor dat bedrag ben je 'lid voor een dag' en mag je zo veel holes spelen als je wilt en zo veel rangeballen slaan als je kunt. In 2020, 2021 en 2022 zal het KLM Open gespeeld worden op de nieuwe baan. Hoe goed is Bernardus? Op de persoonlijke ranglijst van deskundige golfbaanbeoordelaars staat de baan lager dan klassiekers als de Haagsche, Eindhovensche, Noordwijkse, Kennemer en De Pan maar hoger dan collega-nieuwkomers zoals The International en The Dutch. Op Leadingcourses.com, waar de gewone golfer het voor het zeggen heeft, is dit eind 2018 de top 5:

1. Koninklijke Haagsche G&CC 8,9
2. The Dutch 8,8
3. Bernardus 8,7
4. Utrechtse Golfclub De Pan 8,6
5. The International 8,6

Lees het op een na best gelezen baanartikel van 2018: 'Golf voor 15 euro en minder'.

Feiten & cijfers

• 175 Eind 2018 zijn er in Nederland een kleine 175 golflocaties met een grote baan van negen holes of meer holes (en met een par van 65 of meer). 
• 125 Van die 175 banen zijn er bijna 125 banen met 18 holes en meer holes.
• 50 Er zijn naast de 175 genoemde banen bijna 50 golflocaties waar een korte baan ligt (par 64 en minder).
• 30 Er zijn verder ook nog bijna 30 golflocaties waar alleen een par-3 baan is te vinden (par 54).
• Totaal: 255

Plannen voor banen/werk in uitvoering

Het pan voor een openbare 9-holes 'natuurgolfbaan' op Terschelling, tevens een plaats voor wandelaars, fietsers, paardrijders, is nog springlevend maar er is sinds december 2017 weinig vordering geboekt. De eigenaar van de grond, Staatbosbeheer, en de gemeente staan achter het plan. Maar er is nog een lange weg te gaan met als de belangrijkste uitdagingen: vergunningen, maatschappelijke steun en geld. Informatie: natuurgolfbaanterschelling.nl.

Er zijn ook nog steeds plannen voor een golfbaan bij het abdijhotel Rolduc in Kerkrade. De initiatiefnemers laten verschillende verplichte onderzoeken uitvoeren.

In Rotterdam wordt gewerkt aan een 27-holes baan, Golfpark Rotterdam, een initiatief van John Scholte. Het doel is dat een deel van de baan in 2020 geopend wordt. Golfpark Rotterdam is ontworpen door architect Bruno Steensels, ook de ontwerper van The International, en wordt gebouwd in een gebied in Overschie waar een oude vuilstortplaats is.

Banen in gevaar

De afgelopen jaren zijn er elk jaar een paar banen bijgekomen maar voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog verdwijnen er ook golfterreinen. Tussen 1980 en 2005 zijn er in Nederland heel veel golfbanen gebouwd maar na 2005 is het aantal golfers gestabiliseerd. Vraag en aanbod sluiten niet meer goed op elkaar aan, de wachtlijsten van weleer zijn verdwenen. 

In de nieuwe situatie zien sommige golfbaaneigenaars geen brood meer in het verkopen van rondjes. De par-3 baan IJsselweide in Gouda is sinds 1 juli gesloten, de eigenaar gebruikt de grond voor een uitbreiding van het attractiepark dat al op IJsselweide was te vinden. Unigolf, eigenaar van Flevo Golf Resort, heeft de gebruikersovereenkomst met Golfclub Flevoland opgezegd. Eind 2019 loopt het contract af. De golfbaan in Lelystad was in het verleden een troef bij de verkoop van woningen in het gebied. Nu wil Unigolf volgens Omroep Flevoland de baan sluiten en meer huizen bouwen. Leden van GC Flevoland hopen dat negen van de 18 holes blijven bestaan. De Cammingha Groep, eigenaar van Golf4all in Zeewolde, wil de 18-holes baan eind 2019 sluiten om er een zonnepark aan te leggen. De korte 9-holes baan blijft bestaan. Ook Dorhout Mees heeft plannen om een zonnepark aan te leggen. De directie in De Drontenaar: 'Het aantal leden van golfverenigingen kent al enkele jaren een dalende trend, er lijkt weinig toekomst in de potentie van golfbanen.' BurgGolf Purmerend is met de gemeente in overleg over woningbouw op het golfterrein. Als het plan doorgaat gaat de baan van 45 naar 18 holes. En ook de toekomst van de baan van de Doornsche is in gevaar. De grondeigenaar, de gemeente, overweegt om huizen te bouwen op het golfterrein. 

Golfbaan Edda Huzid is sinds mei gesloten. De eigenaar van de baan verwoordde de stap als volgt: 'Zoals u weet heeft de golfbranche de nodige veranderingen ondergaan de afgelopen jaren. Golfers willen de vrijheid om op meerdere banen te spelen. Ze willen niet meer gebonden zijn aan een vereniging. Dit heeft ertoe geleid dat een succesvolle golfclub nu een ander businessmodel nodig heeft dan pakweg 10 jaar geleden. Edda Huzid is er helaas niet in geslaagd om deze veranderslag tijdig te maken.’ Overigens is het minimale onderhoud het hele jaar voortgezet, dus met een nieuwe eigenaar kan Edda Huzid in 2019 zonder veel extra kosten doorstarten. Er zijn al wat geïnteresseerde partijen gaan kijken maar er is nog geen deal. Golfbaan Naarderbos is sinds november failliet, maar dit is het gevolg van een ingewikkeld conflict tussen de exploitant, eigenaar en gemeente. 

Revivals

Met een aangepast business model en ondernemende eigenaars is er hoop voor de golfbanen die dreigen te verdwijnen. Twee banen die vorig jaar kopje onder zijn gegaan, zijn dit jaar herboren. Golfcentrum Weesp ging vorig jaar failliet door persoonlijke problemen van de eigenaar. De baan is nu in eigendom van andere ondernemers en heropend onder de naam Golfbaan Weesp. De negen holes (één par-4 en acht par-3 holes) zijn in de maanden voor de heropening opgeknapt. 

Golfcentrum De Stok, een andere baan die in 2017 failliet ging, heeft ook een nieuwe eigenaar gekregen. Onder de naam Golfcentrum Roosendaal worden zwarte cijfers gedraaid. De nieuwe baas is Toine Berkelmans, die ook eigenaar is van Golfcentrum Dongen. De baan in Roosendaal heeft twee par-5 holes, twee par-4's en vijf par-3's. Er zijn plannen om een grote indoor golfhal te bouwen met daarin onder meer een oefengreen. 

Tot slot ...

1 Steeds meer golfbanen gaan actief aan de slag met duurzaam beheer. Er zijn nu 95 GEO-gecertificeerde banen en 39 banen zijn aan de slag om het milieucertificaat te verkrijgen. Duurzaam beheer is noodzakelijk omdat golfbanen in de directe toekomst geen chemische bestrijdingsmiddelen meer mogen gebruiken. 

2 Op verschillende banen zijn nieuwe clubhuizen gebouwd en op andere banen wordt nog gebouwd.

• Golfbaan Ockenburgh in Den Haag heeft sinds de zomer een nieuw clubhuis.
• In september is het nieuwe clubhuis van Golfpark de Kroonprins Vianen geopend.
• In oktober is een nieuw onderkomen van The Links Valley geopend.
• Op de Hilversumsche Golfclub wordt hard gewerkt aan een nieuw clubhuis. Het nieuwe onderkomen met rieten dak is naar verwachting begin 2019 klaar.
• Het clubhuis op de Eindhovensche Golf wordt gerestaureerd.

3 De Domburgsche won vorige week de Golf Award voor beste baan van het jaar. Lees hier meer en bekijk een kort portret van de enige echte linksbaan in Nederland die iedere golfer minstens één keer moet spelen.

4 Steeds meer banen richten zich op golfers met een verstandelijke of lichamelijke beperking (lees hier meer). De banen passen hun faciliteiten aan en bieden lesprogramma's aan. Dat is heel goed nieuws want golf is een ideale sport voor mensen met een beperking en golfverenigingen worden met deze nieuwe leden even divers als de maatschappij. De sport houdt mensen in beweging, geeft levensplezier en draagt bij aan herstel. Zoals een voormalig revalidatiearts zegt: 'Golf heeft een positief effect op je hele gezondheid en welbevinden.' Amen!