Visualiseren kun je leren

Wie regelmatig naar golf op televisie kijkt, weet dat veel golfpro’s voor hun slag vanaf de tee een stap naar achter doen, hun club voor zich uithouden en de ogen zachtjes dichtknijpen. Wat de kijker dan niet ziet, maar de golfer wel: de balvlucht van begin tot eind. Hoe de club de bal raakt, of het een fade of draw is, hoe hoog en hoe ver de bal vliegt, hoe die landt, hoe ver die doorrolt … Visualisatie dus!

Visualisatie van Jason Day

Van alle tourspelers die nadrukkelijk visualisatie inzetten om hun prestaties te bevorderen, is Jason Day de bekendste. Hij visualiseert niet alleen de bal die hij slaat, maar ook zichzelf. Als hij die stap naar achter heeft gezet, ziet hij daadwerkelijk zichzelf voor zich staan. Hij ziet hoe hij zijn club naar achter haalt, voelt hoe zijn heupen draaien, hoort het geluid van het clubblad op de bal en ervaart de euforie van een perfect geslagen bal. 

Wat is visualiseren?

Door te visualiseren haal je een gebeurtenis in de toekomst als het ware naar het hier en nu en maakt daar een voorstelling van. Lichaam en geest reageren sterk op mentale beelden. Bijzonder is dat het brein daarbij geen onderscheid maakt tussen wat werkelijk gebeurt of in gedachten. In beide gevallen geven de hersenen identieke instructies aan de spieren en aan de zenuwen die de spieren aansturen. Dit leidt soms zelfs tot aantoonbare toename van spierkracht, zonder dat het lichaam zelf echt in actie komt. Ook worden in beide gevallen dezelfde neurale verbindingen in het brein aangelegd.

Van handicap 22 naar 2

Het bekendste verhaal over hoe visualisatie kan werken, is dat van de Amerikaanse soldaat James Nesmeth. Tijdens de oorlog in Vietnam werd hij gevangengenomen en verbleef hij de 7 jaar daarop in een kleine cel. Niet in de gelegenheid tot enige fysieke activiteit leerde hij visualiseren. Hij besloot elke dag 18 holes te spelen op zijn favoriete golfbaan. En hij speelde deze holes tot in het kleinste detail. Hij hield rekening met de verschillende weersomstandigheden en paste daar zijn kleding en zijn spel op aan. Hij rook de geur van de bomen en het pas gemaaide gras. Hij maakte oefenswings en koos zorgvuldig zijn clubs uit. Zeven dagen per week, vier uur per dag. Hoe het verhaal eindigt, is bekend: kort na zijn vrijlating bleek hij zijn handicap met maar liefst 20 slagen verlaagd te hebben. Van handicap 22 naar handicap 2!

Waarom is visualiseren belangrijk?

Visualiseren is in de eerste plaats belangrijk omdat het de juiste hersencellen al voor de eigenlijke handeling met elkaar in verbinding brengt. Zo ontstaat er een soort olifantenpaadje in het hoofd. Wanneer de echte situatie zich voordoet, bijvoorbeeld wanneer de golfer zich klaarmaakt op hole 1, weet het lichaam precies hoe te handelen.

Visualisatie vermindert stress en faalangst, zoals een generale repetitie dat ook doet. Je stelt je voor wat er mis zou kunnen gaan en lost die problemen op voordat ze zich voordoen. Wanneer de wedstrijddag aanbreekt, of die ene belangrijke swing of putt, zul je rustiger zijn en weten dat je elke situatie aankan. Visualiseren is een manier om een oncontroleerbare situatie te beheersen en daarmee het zelfvertrouwen te vergroten.

Ten slotte verhoogt visualisatie je focus, omdat je precies weet wat er moet gebeuren. Dit is vooral belangrijk op momenten dat je onder druk komt te staan en/of vermoeid raakt.

Hoe te visualiseren?

Hoe visualiseer je zo effectief mogelijk? Bekijk deze 7 tips.

1. Visualiseren werkt het beste wanneer je al je zintuigen gebruikt. Bedenk dus niet alleen wat je moet doen en hoe, maar ook wat je ruikt, hoort, ziet en voelt (je ruikt het gras, hoort de wind, ziet de flight voor je en voelt de club in je handen).
2. Het is ook belangrijk om je swing of putt tot in het kleinste detail voor te stellen: denk aan de juiste grip, je ‘wiggle and waggle’ voor je swing, de manier waarop je je bal nakijkt.
3. Je kunt het visualiseren niet afraffelen of halfslachtig doen. Committeer je aan het proces en neem de tijd.
4. Visualiseren kan ook buiten de baan, neem het voorbeeld van James Nesmeth. Het vergt alleen wat meer inlevingsvermogen – en soms wat creativiteit: uit onderzoek bleek bijvoorbeeld dat golfers die hun bunkerschoten visualiseerden terwijl ze in een bak met zand stonden, een verbeterde uitvoering van dergelijke schoten op de golfbaan lieten zien.
5. Visualiseer zo realistisch mogelijk. Dat wil zeggen: visualiseer jouw beste spel of swing, en niet die van Dustin Johnson. Als jij fysiek niet in staat bent 300 meter ver te slaan, moet je dit ook zeker niet visualiseren!
6. Visualisatie werkt alleen als je de ideale situatie inbeeldt. Bedenk dat je dat olifantenpaadje in je hersenen maakt, dat je je hersenen programmeert voor het echte werk. Als je visualiseert dat het misgaat, wordt dat in het programma verwerkt. Corrigeer jezelf wanneer je merkt dat je iets visualiseert wat niet optimaal is, zoals een fout of een negatieve emotie. Stop de oefening, spoel een stukje terug in gedachten, en begin weer met de ideale situatie.
7. Golfers van elk niveau kunnen hun voordeel halen uit visualisatie. Maar net zoals het echte golfspel, moet ook het visualiseren ervan worden geoefend. Maak het een vast onderdeel van je training – op de baan, thuis op de bank, of in de zandbak van je kinderen!