Beeld: Ronald Speijer
Banen & Clubs

Golfwereld conservatief? Deze duurzame clubhuizen bewijzen het tegendeel

Beeld: Ronald Speijer
De golfwereld mag door sommigen conservatief worden genoemd, daar blijkt niets van als je deze vier golfclubhuizen bekijkt. Prachtige projecten die in vele opzichten duurzaam en toekomstbestendig zijn.

Golfpark De Kroonprins Vianen

Opening: september 2018

Zonder de familie Kool was er geen prachtig golfpark in Vianen. Moeder Anneke is eigenaar, haar twee zoons hebben de grond voor de golfbaan geheid en bewerkt, schoondochter Gerda is de baanmanager en haar twee dochters, die golfpark Wilnis (35 kilometer verderop) van hun ouders hebben overgenomen, springen in indien nodig.

“Wilnis was ons voorbeeld”, legt Anneke Kool uit. “We hebben de architect Peter van Noort uit Breda dat laten zien en verteld wat we precies zo en een beetje anders wilden op het nieuwe park.” Duurzaamheid speelde een belangrijke rol. Baanmanager Gerda Kool-Straathof voegt toe: “En dat het clubhuis mooi in de omgeving zou passen. Daarom hebben we gekozen voor sedum op het dak, een soort mos dat goed isoleert en een heel natuurlijke look geeft. Verder hebben we vijftig zonnepanelen op het dak weggewerkt. Het ligt verzonken zodat je er niets van ziet.” 

Ons ledenaantal is in
korte tijd verdubbeld
Binnen in het gebouw moest er heel wat gepuzzeld worden om alle technische installaties weg te werken. Anneke Kool: “Zo hebben we een geavanceerd beluchtingssysteem door het hele gebouw en we gebruiken aardwarmte. We hebben twintig boringen van 90 meter gedaan, halen via leidingen warm water omhoog en voeren het weer af naar de grond. Het is een gesloten circuit zodat we geen water onttrekken.” Daarnaast is het golfpark toegerust met de al bijna reguliere groene voorzieningen zoals elektrische laadpalen voor auto’s en fietsen, ledverlichting met bewegingssensoren, inductie kookplaten en duurzame materialen voor het interieur. 

Gerda Kool-Straathof: “Het is mooi om te zien hoe ons enthousiasme over dit project is overgeslagen naar de golfers; ons ledenaantal is in korte tijd verdubbeld.” 

Beeld: Ronald Speijer
Beeld: Ronald Speijer

Hilversumsche Golf Club

Opening: maart 2019

Het enthousiasme van Mikée Westerling, lid van de bouwcommissie, over het nieuwe clubhuis van de Hilversumsche werkt aanstekelijk. Je ziet jezelf zo zitten in de nieuwe haardkamer of een praatje aanknopen op het plein tussen clubhuis en karrenloods dat bewust met die functie is aangelegd. Een clubhuis met zoveel golferfgoed vervang je niet zomaar, dat moet zorgvuldig gebeuren. “Daarom hebben we drie verschillende architecten in de arm genomen, Kees Doornenbal van Rappange&Partners, Bastiaan Jongerius en Sanne Oomen", vertelt Westerling.

"Het ontwerp is geïnspireerd op oude, teruggevonden tekeningen van Jan Baanders, de architect die het in de jaren 30 gebouwde clubhuis ontwierp. In 1965 werd het door brand verwoest en nu staat het er weer, in aangepaste en gemoderniseerde vorm. In het historisch aandoende gebouw zijn de clubzaal, haard- en commissiekamer ondergebracht, de functionele ruimtes zoals keuken, secretariaat en kleedkamers vind je in de aanbouw. Eenmaal binnen ervaar je echter een eenheid en heel vanzelfsprekende sfeer.”

Met dit nieuwe clubhuis is onze golfclub helemaal klaar voor de toekomst
Het clubhuis is met veel oog voor duurzaamheid ontworpen. Zo is er een pelletkachel die brandt op geperste houtkorrels en zorgt voor de warmwatervoorziening en de verwarming. Doel is de pellets te vervangen door versnipperd hout van eigen boomkap zodat de houtverbranding volledig CO2-neutraal wordt. Er staan negen zonneboilers op het platte dak die zorgen voor warm douchewater, er liggen ruim tweehonderd zonnepanelen op de karrenloods, er is een warmte-terugwin-systeem en de ledverlichting is aangesloten op bewegingsmelders. Met al deze punten komt de EPC (coëfficiënt voor de energetische efficiëntie van nieuwbouw) flink lager uit dan de norm. Met vlag en wimpel geslaagd dus.

Westerling: “Het mooie is dat we het oude wat goed was, hebben behouden. Zoals de routing, het uitzicht op de baan en de locatie van het terras, dat vrijwel aan de 18de green grenst. Een typische aanpassing aan onze tijd is dat veel ruimtes makkelijk van functie kunnen wisselen. Dineren in de commissie-kamer of werken op je laptop op de verdieping aan een lange tafel of een bureau, het kan. Met dit nieuwe clubhuis is onze golfclub helemaal klaar voor de toekomst en daar zijn we als bouwcommissie erg trots op.”
Beeld: Ronald Speijer
Beeld: Ronald Speijer

Golfclub Ockenburgh, Den Haag

Opening: september 2018

“Het ontwerp is een splitlevel”, legt Eric Hofstede, Bouwheer Stichting Golf Ockenburgh, uit, “met halve verdiepingen waardoor de ruimtes in elkaar overgaan. Het heeft een souterrain met kleedkamers en lockerruimte. Opvallend is het verhoogde terras met rondom het duinbos als decor en een grote serre in de stijl van een Westlandse plantenkas. De clubruimte bevat een restaurant met professionele voorzieningen. Aankleding en inrichting zijn zorgvuldig in overleg met leden en architect samengesteld.”

Hans Tomassen van ASWA architecten heeft het gebouw ontworpen en bouwkundige clubleden hebben het hele proces begeleid. Vooraf maakten zij een programma van eisen waarbij duurzaamheid en de sfeer van het oude clubhuis, een voormalig strandpaviljoen, voorop stonden.

Omdat de helft van de leden nu over een locker beschikt, komen veel meer golfers op de fiets


Duurzaamheid is direct af te lezen omdat het hele dak bestaat uit zonnepanelen. “Hiermee halen we minimaal een reductie van 30 procent op de energiekosten. Daarnaast is gekozen voor vloerverwarming, extra isolatie, houtskeletbouw en ledverlichting. Een speciaal systeem zorgt voor een intelligente regeling van het binnenklimaat en veiligheid. Omdat Golf Ockenburgh in Kijkduin vlak bij zee ligt, is volstaan met een plaatfundering op het duinzand. Kostenbesparend en duurzaam omdat het de bodem ongemoeid laat. Met het nieuwe clubhuis is ook de omgeving opnieuw ingericht met een nieuwe buggyloods, parkeerplaatsen en een vergrote fietsenstalling. Omdat de helft van de leden nu over een locker beschikt, komen veel meer golfers op de fiets.” 

En fietsers en wandelaars die in de buurt zijn en graag een kop koffie, lunch of diner willen, zijn ook van harte welkom. Als het nog niet zo warm is maar wel zonnig, is de serre een heel aangename rustplek. En bij mooi weer lokt het terras, met uitzicht op de drivingrange.

Beeld: Ronald Speijer
Beeld: Ronald Speijer

The Links Valley, Ermelo 

Opening: mei 2018

The Links Valley op Landgoed Ullerberg is niet zomaar een baan; het is de eerste 9-holesbaan in Europa die twee kanten op gespeeld kan worden. De ene dag speel je met de klok mee, de volgende dag tegen de klok in. Een ingenieus en duurzaam idee omdat je op een terrein voor negen achttien verschillende holes creëert. Daar hoort natuurlijk ook een duurzaam clubgebouw bij, hoewel een van de exploitanten en baanmanager Rianet van der Ven liever van de brasserie spreekt. 

Het gebouw is ontworpen door Henk de Velde, die de positie ervan met zorg bepaalde. “Het ligt dicht bij de toegangsweg, parkeerplaatsen en het begin van de baan, het terras is op het zuidwesten met uitzicht over de bijna spectaculaire vallei. Door de vormgeving en toegepaste materialen laten we het gebouw zoveel mogelijk opgaan in de mooie, omringende Veluwse natuur. De natuurlijke vegetatie loopt dan ook door tot de gevels. Alsof het gebouw hier is geland. De overwegend horizontale vormgeving, het flauw hellende dak en gebogen terrasbalustrade doen mee met de glooiingen van het landschap.”  

Het is een duurzaam plekje
om te ontdekken
Het gebruikte materiaal geeft een natuurlijke sfeer. “De binnenwanden, het dak en deels ook de vloeren, zijn van massief vurenhout. Spanten van hetzelfde hout dragen het dak en die lopen door de glazen gevel naar buiten waardoor een deel van het terras wordt overdekt. Zo komt de hoogstaande zomerzon niet op de glazen gevel, terwijl de lage winterzon de ruimte juist verwarmt.” Het gebouw heeft een warmtepomp, waarvan de energie wordt opgewekt door zonnepanelen die op de drivingrange liggen. Ventileren gebeurt door een warmte-terugwin-systeem waarbij verse buitenlucht wordt opgewarmd door de uitgaande en gebruikte binnenlucht. 

Een mooie brasserie met een bijzondere baan op een prachtige plek. Baanmanager Rianet van der Ven wil er zoveel mogelijk mensen van laten genieten. “Iedereen is welkom, ook niet-golfers. Het is een duurzaam plekje om te ontdekken."