Lakeballs: hoe worden die opgedoken? • Golf.nl

Je kunt ze kopen in golf- en webshops, op marktplaats, in de supermarkt en soms zelfs bij de benzinepomp. Lakeballs zijn goedkoop en daarom populair. Maar wie zijn eigenlijk de mannen die ze voor ons uit de vijvers vissen? We spraken met Jeffrey Drosten en Ted Geurts, voor wie het vak van ballenduiker geen geheimen meer kent.

Wanneer doken jullie voor het eerst het diepe in op een golfbaan?
Ted: “Dat was op De Haar in Vleuten. Je hebt daar een par-drie die dwars over een vijver loopt. Eenmaal in het water, zak je meteen naar veertien meter, dus ik was er snel weer uit. Blijkt dat de oude baron Van Zuylen vroeger het zand uit de vijvers heeft gehaald om daarmee de paden bij De Haar aan te leggen. Omdat het er zo diep is, heb ik er nog een paar duikers bij moeten halen. Er was zes of zeven jaar niet gedoken en we hebben in twee ochtenden zo’n veertienduizend ballen naar boven gehaald. Daarvan konden we drie- tot vierduizend weggooien. Het zal mij niet verbazen als er nog steeds zo’n honderdduizend liggen.”

Jeffrey: “Mijn eerste duik moet ongeveer twintig jaar geleden zijn geweest, op golfbaan Oude Maas. De camping waar we altijd met de familie waren, grensde aan die baan en als kleine jongens zochten we daar tussen de struiken naar golfballen. Dan ga je je vanzelf afvragen wat er allemaal in het water ligt. Onze eerste verzameling, een paar honderd ballen, hebben we destijds voor een gulden per stuk verkocht. Zo kregen we in de gaten dat er handel in de verkoop van tweedehands golfballen zit.”

Tijdens het duiken blijven de banen meestal open. Vliegen de ballen dan niet letterlijk om de oren?
Ted: “Je moet inderdaad oppassen. Maar als je eenmaal onder water bent, is die angst weg. Soms laten we kuipen in het water drijven waar we de ballen in gooien. Daarachter kunnen we ons beschermen als het nodig is. Meestal hebben we nog mensen op de kant die de spelers kunnen waarschuwen dat we aan het werk zijn.”

Jeffrey: “Het liefst duiken we gewoon met fles. Dan zijn we onder water en kan er niet zoveel gebeuren. Als je boven bent, moet je gaan opletten. Wel melden de banen aan hun spelers dat er wordt gedoken. Heel af en toe worden er zelfs hele holes afgesloten of afslagplaatsen verlegd.”

Is Nederland niet te koud voor dit werk?
Ted: “Je kunt natuurlijk in een droogpak duiken, maar vaak trekken we gewoon een wetsuit aan en stappen we daarna onder de douche. Afhankelijk van de diepte, zijn we gemiddeld een uur tot anderhalf uur onder water. Meestal komen we eerder naar boven. Zodra de netten vol zijn.”

Jeffrey: “Wij duiken vrijwel iedere dag. Het hele jaar door. Of er moet ijs op het water liggen. Het liefst gebruik ik een droogpak waar ik zo met mijn kleren in kan stappen. Anders vind ik het inderdaad te koud.”

Wij halen regelmatig clubs naar boven. Maar soms ook karretjes of paraplu’s

Hoe weten jullie waar het goed ‘vissen’ is?
Ted: “We maken vaak eerst een proefduik, om te kijken hoeveel ballen we aantreffen en van welke merken. En of er niet ’s nachts illegaal wordt gedoken. Stel, we betalen een baan 3500 euro om er het hele jaar te mogen duiken, dan wil je niet achteraf ontdekken dat alle ballen weg zijn. Dus kijken we ook naar de toegankelijkheid en beveiliging van de baan.”

Jeffrey: “Door de jaren heen leer je vanzelf waar de topballen liggen. The International is een prima locatie voor de betere golfbal, net als bijvoorbeeld De Lage Vuursche en De Goyer. Zo zijn er ook banen waar we liever niet komen omdat er niets te verdienen valt. Daar vinden we alleen maar puin. We willen minimaal vijftienhonderd ballen per persoon per dag uit het water halen. Soms zitten er dagen bij dat we op drieduizend zitten, maar soms halen we de duizend niet eens. Dat is vooraf lastig inschatten.”

Er wordt dus ook illegaal gedoken?
Ted: “Er zijn bedrijfjes en particulieren die ’s nachts duikers aan het werk zetten. Levensgevaarlijk, want er zijn best veel plekken waar je bijvoorbeeld rattenklemmen kunt tegenkomen. Die duikers zoeken banen waar zij kwalitatief betere ballen vinden. Ze worden meestal per balletje betaald. Een Pro V1 verkoop ik voor 1,50 euro aan particulieren en – afhankelijk van de kwaliteit – voor 40 tot 75 cent aan de tussenhandelaren. Dus als zo’n illegale meneer zijn duikers inhuurt voor tien eurocent per bal, is dat makkelijk verdiend.”

Jeffrey: “Juist om die reden proberen wij de banen zoveel mogelijk ‘leeg’ te houden. Vooral de locaties die openbaar en makkelijk bereikbaar zijn, omdat ze bijvoorbeeld naast een camping liggen of omdat er fietspaden doorheen lopen. Bij dit soort golfbanen wordt inderdaad weleens ’s nachts gedoken. Gelukkig wordt er steeds vaker beveiliging ingehuurd. Niet alleen vanwege de ballen, maar ook omdat er regelmatig in clubhuizen wordt ingebroken.”

Wat treffen jullie nog meer aan in het water?
Ted: “Grote mosselen! Die zijn belangrijk, want ze houden het water mooi schoon. Op Amelisweerd zien we ook rivierkreeftjes. Ze zijn zo groot, dat je ze bijna op de kaart van het restaurant kunt zetten, haha. In Nunspeet zwemmen naast hole 10 prachtige goudkarpers. Mijn broer woont in Zuid-Afrika en daar gaan we vaak naartoe. Dan zie ik mijn collega’s tussen de krokodillen en hippo’s staan. Die jongens zijn helemaal gek, al vergeten we dat de dieren vaak banger zijn voor de duikers dan andersom.”

Jeffrey: “Wij halen regelmatig clubs naar boven. Maar soms ook karretjes of paraplu’s. Een poos geleden vonden we in Wijchen een paar laptops. Niet veel later haalden we ook telefoons en een kluis naar boven. Bleek dat er een week eerder in het clubhuis was ingebroken. Raar dat die dieven daarna alles in het water hebben gedumpt, maar de manager was erg blij. Zijn sd-kaart met waardevolle documenten zat nog gewoon in de laptop en die kon hij daarna gelukkig weer gebruiken.”

Hoe leggen jullie contact met de banen en welke afspraken maken jullie?
Ted: “We werken met verschillende contracten. Nou ja, contracten… Meestal zijn het mondelinge afspraken. De ballen gaan naar de club of we nemen ze zelf mee. Soms stuur ik tien tot vijftien procent schoon terug naar de club. Dan doe ik er een zakje tees en een pitchvorkje bij en dat kan mooi naar de prijzentafels. Als er greenkeepers zijn die het als een leuke bijverdienste zien, laten wij de ballen bij hen achter. Daar betalen ze de nieuwjaarsreceptie of jaarlijkse barbecue van. We hebben een goede relatie met de meeste greenkeepers. We mogen ons bij hen omkleden en douchen. Als tegenprestatie nemen wij taart of saucijzenbroodjes mee.”

Jeffrey: “Een van de redenen om ons in te schakelen, is om te voorkomen dat leden zelf naar ballen gaan vissen, want dit werkt remmend op de omzet van de lokale golfshops. We worden overigens niet betaald om ballen uit het water te vissen. Soms geven we de ballen aan de club terug en krijgen we daar een bedrag voor. Maar in de meeste gevallen betalen wij de banen en nemen we de ballen mee. Een vast bedrag per jaar of voor een langere periode heeft onze voorkeur. En dat we dan mogen komen wanneer we willen. Soms betalen we de baan een bedrag per bal. Dat is moeilijk te controleren en voor ons is het ook lastig omdat we ter plekke de vangst moeten tellen.”

Is er veel concurrentie in de ballenduikerswereld?
Ted: “Er is een aantal grote spelers. Die kopen, net als wij, fikse partijen op die door derden uit het water zijn gehaald. Ballen van particulieren, banen, greenkeepers. De mensen die de golfballen bij mij kopen, zijn vooral particulieren. Maar ook winkels. Soms duiken we samen met collega’s en delen we de kosten. Je komt in dit vak alles tegen. Van haat en nijd tot hechte vriendschap.”

Jeffrey: “Wij zijn als een van de eersten begonnen, gaandeweg kwamen er nieuwe bedrijfjes bij. We proberen in goed overleg de meeste banen te verdelen. Er zijn genoeg courses en iedereen heeft zo zijn eigen klanten.”

Wat gebeurt er met de ballen zodra ze uit het water zijn gevist?
Ted: “Dan willen we ze bovenal nat houden. Drogen ze te snel op, dan gaat de verkleuring in de bal zitten. Afhankelijk van waar ze vandaan komen, laten we ze weken in chloor of een reinigingsmiddel. Daarna gaan ze door de ballenwasser en laten we ze nog een paar dagen in het sop of Biotex staan. Met Biotex krijg je alles schoon en op een heel vriendelijke manier. Vervolgens nogmaals door de wasser, waarna we ze drogen en sorteren.”

Jeffrey: “Het duiken zelf is het makkelijkste en leukste werk. Daarna begint het pas. Ook wij zetten ze meteen in de week. Daar hebben we grote tonnen voor met speciaal chemisch spul. Daarin blijven ze twee tot drie dagen liggen. Na de wasmachine proberen we de ballen te bleken. Sommige golfballen krijg je nooit meer wit. Daarom worden ze in verschillende kwaliteiten verkocht, wat betekent dat we moeten sorteren. Daar hadden we tot voor kort hulp bij van de sociale werkplaatsen. Inmiddels zijn de subsidiekranen dicht gedraaid en moeten we het zelf doen.”

Zit er een ‘houdbaarheidsdatum’ op een lakeball?
Ted: “Dat is afhankelijk van het type water. In folievijvers blijven ballen mooi wit. Dat geldt ook voor bepaalde zandgronden. Bij ijzerhoudend water worden ze echt heel bruin. Die ballen zijn niet meer te verkopen, terwijl er vaak nog heel goed mee te spelen valt. Zachtere ballen als de Titleist Pro V1 nemen als eerste het water op. Dat zie je pas als je ze schoonmaakt. Bij de normale massabal scheelt het misschien twee tot drie meter in afstand. Ik adviseer altijd om een doos met honderd of tweehonderd gemengde ballen te kopen en zo uit te vinden met welk merk je lekker speelt.”

Jeffrey: “De meeste ballen blijven best lang goed in het water. Ze verkleuren wel, maar je kunt er nog prima mee spelen. Ik geloof niet dat je minder ver met een lakeball slaat. We hebben de beste golfers als klant, pro’s en jongens die op de Tour lopen. Als die ballen niet goed zouden zijn, kwamen ze ze vast niet bij ons halen. Zij voelen heus het verschil wel. Voor een topkwaliteit Titleist Pro V1 bal betaal je bij ons 1,75 euro. Dat scheelt nogal met de gangbare prijs. Daar zal Titleist inderdaad niet blij mee zijn, maar voor ons is het goede handel.”