Mentale golftips: zo verklein je de kans op falen

Nico W. van Yperen, hoogleraar sportpsychologie, schreef talloze blogs en artikelen over mentale aspecten van sport en presteren. Spanning voelen en nerveus zijn net op het moment dat je iets bijzonders kunt presteren in de sportarena, dat is heel normaal. “Sterker nog, het zou buitengewoon raar zijn als een sporter op zulke momenten zich niet zo zou voelen, al kan de intensiteit variëren.”

Kijkend naar de video van Willet zegt hij ook: “Het lijkt erop dat hij in zijn hoofd van gedachten switcht omdat hij ineens in een andere situatie terechtkomt. Hoe dan ook: hij is afgeleid door wat zijn tegenstander doet.”

Protocol

Dat is op zich niet vreemd, stelt Van Yperen, zelf ook amateurgolfer. "Er zijn tal van situaties die je kunnen afleiden. Kou, pijn, een flits van een camera of een tegenstander. De kunst is dan dat je dat registreert, het accepteert en terugkeert in de routine die je beheerst. Daar is Willet duidelijk niet in geslaagd.” Sommige anderen wel, is de overtuiging van Van Yperen. “Want tegenover dit filmpje kun je ongetwijfeld filmpjes zetten van spelers, die worden verrast door wat een tegenstander daarvoor heeft gedaan en toch daarna ook die putt maken.”

Helemaal voorkomen dat die spanning het presteren op zo’n belangrijk moment in de weg zit, kun je nooit. “Maar je kunt wel de kans erop verkleinen. Het is algemeen bekend dat enorme stress en druk niet optimaal zijn voor je denkvermogen. Piloten, chirurgen, ook zij trainen allemaal op een protocol in een crisissituatie. Bij het WK voetbal gaat het nu weer over het nemen van penalty’s en of je dat kunt oefenen. Ja. Niet onder dezelfde omstandigheden in het stadion, maar je kunt wel het nemen van een penalty oefenen. Als je leert 'm in de kruising te schieten, komt de keeper er niet aan. Je moet leren om je zo comfortabel mogelijk te voelen in een oncomfortabele situatie.”

Traumatisch

Bij golf wordt die focus vaak aangeduid als de ‘pre-routine’. De manier waarop je in die focus komt, kan voor iedereen anders zijn, zegt Van Yperen: “Voor mij zijn aansprekende voorbeelden Michael Phelps en Usain Bolt. De laatste is heel extravert en extern gericht in zijn voorbereiding, terwijl Phelps met een koptelefoon op het zwembad binnenloopt, en op weg naar het startblok zich helemaal afsluit van de buitenwereld. Maar beiden hebben lange tijd op het allerhoogste niveau onafgebroken gepresteerd. Iedereen moet dus zijn eigen manier van focussen ontdekken. Ontdekken wat voor jou werkt. You win or you learn. Ik zou denken dat Willet, na zo’n bijna traumatische prestatie, daarmee ook aan de slag is gegaan.”

Asociaal

Focussen op jezelf houdt niet in dat je je op golfbaan tijdens een gezellig partij helemaal moet afsluiten van de buitenwereld. “Ik ben zelf golfer en let eigenlijk in een wedstrijd niet op wat mijn tegenstander doet. Ik ben met mijn eigen bal bezig. Niet sociaal? Dat valt wel mee. Je moet het op het juiste moment doen. Je kunt best die andere speler complimenteren met die mooie putt, voordat je zelf aan de slag moet, als je maar op tijd terugkeert naar de focus zoals jij die hebt aangeleerd. Terug naar je egocentrische ik. Uitsluiten dat je dan die putt niet mist, kun je niet. Maar je kunt wel de kans op succes maximaal optimaliseren.”

Wie meer over de materie zou willen lezen, is wellicht ook geïnteresseerd in dit artikel van Nico W. van Yperen.