De helikopterheuvel op Marine Golfclub Nieuwediep
Siem Scargo met op de achtergrond het clubhuis
Op de lampenkappen op Marine Golfclub Nieuwediep zijn de holes geschilderd
De neary-marker op Marine Golfclub Nieuwediep
Marine Golfclub Nieuwediep
Een schilderij van de senioren gemaakt door lid Siem Scargo
Een schilderij van lid Siem Scargo
Een valk op Marine GC Nieuwediep
Bijna elk land heeft één of meer militaire golfbanen – voor defensiepersoneel, op militair terrein. Nederland heeft zo’n baan in Den Helder.

Marineballen op een militaire baan

Marine Golfclub Nieuwediep is een unieke baan en club in Nederland. De baan wordt door hekken omsloten, rondom staan verkeerstorens en helikopters vliegen af en aan. Out-of-bounds-paaltjes zijn rood-wit gekleurd in plaats van wit, het betreden van het gebied buiten de baan is streng verboden. Naast het clubhuis staat een radarmast en af en toe klinkt een sirenegeluid van een ‘audiovogelverschikker’.

De negen holes van de Marine Golfclub, met een eenvoudig clubhuis bij de eerste hole, liggen op een militair terrein: Maritiem Vliegkamp De Kooy. 

De club is een personeelsvereniging van de Koninklijke Marine en je kunt alleen lid worden als je (als militair of burger) bij defensie werkt of hebt gewerkt (of als je een direct familielid bent). De leden doen en regelen alles zelf, van greenkeeping tot en met de bar.

De negen holes van de Marine Golfclub, met een eenvoudig clubhuis bij de eerste hole, liggen op een militair terrein: Maritiem Vliegkamp De Kooy. Dat is de thuisbasis voor luchtmacht- en marinehelikopters die bijvoorbeeld de kustwacht ondersteunen of aan boord gaan van marineschepen. Maar er landen ook offshore-helikopters en vliegtuigen op de basis, want Luchthaven Den Helder maakt gebruik van dezelfde vliegveldfaciliteiten.

Holes langs munitiebunkers

Het vliegveld bestaat sinds 1918, de golfbaan, naar een ontwerp van architect Alan Rijks, is in 1995 geopend. De Marine Golfclub zelf (het wapen bestaat uit een anker en twee golfstokken) stamt uit 1958 en speelde aanvankelijk op Fort Erfprins (een terrein waar een marinekazerne is gehuisvest) en later in de haven van de Koninklijke Marine in Den Helder, op provisorische holes langs gebouwen, loodsen en munitiebunkers.

Een bal die te water gaat, wordt door de leden natuurlijk een 'marinebal' genoemd ...

Wat toen gold, geldt nog steeds: op de baan van de Marine Golfclub kun je alleen maar spelen op uitnodiging van een lid van de vereniging. Nieuwsgierig als we zijn, vroegen we om een rondje aan Hennie van Deurzen, die we eerder dit jaar werd portretteerden in de rubriek GOLF.NL Handicapranking. Hij nodigde ons heel vriendelijk uit voor een uitwisselingswedstrijd tussen de heren senioren van Nieuwediep en Ooghduyne, de ‘burgergolfclub’ van Den Helder, die vijf kilometer verderop ligt. De clubs kennen elkaar ook van de strijd om de ‘Beste golfer van Den Helder’, een jaarlijkse wedstrijd waarbij de deelnemers achttien holes thuis en uit spelen.

Wind heeft vrij spel

Ken je marinemensen, probeer dan ook een uitnodiging te krijgen voor een ronde op de Marine Golfclub. Allereerst is het een heel leuke 9-holes baan, par zeventig met één par vijf. Zo’n 400 meter van zee, dus de wind heeft vrij spel en is de grootste moeilijkheidsfactor. Op sommige holes is de baan moeilijk door de out-of-bounds-grens van het vliegkamp en er zijn ook een paar waterhindernissen. Een bal die te water gaat, wordt door de leden natuurlijk een ‘marinebal’ genoemd…

De baan is behoorlijk vlak, afgezien van één flinke bult: de helikopterheuvel. Daar worden wel eens oefeningen ‘landen op een schuin vlak’ gehouden en in dat geval zijn hole acht en negen gesloten. Er is alleen lage begroeiing, bomen zijn vanwege het vele vliegverkeer niet toegestaan. Op de vliegbasis mogen vogels niet komen (vandaar de elektronische ‘audiovogelverschrikkers’) maar op de baan vliegen bijzondere soorten rond, zoals valken. Voor liefhebbers van helikopters is Nieuwediep een paradijs en daarnaast vaart er van alles voorbij, door het Noordhollandsch Kanaal.

Koning en koningin

Een mooie golfbaan dus, waar genoeg is te zien. Maar wat een bezoek extra leuk maakt, is de gastvrijheid en vriendelijkheid van de leden van de Marine Golfclub. We speelden in een flight met Nieuwediep-lid Simon (Siem) Scargo, die later op de dag de winnaar bleek van de achttien-holes uitwisselingswedstrijd (de senioren van de Marine Golfclub spelen achttien holes, geen negen zoals veel niet-militairen…). Scargo, nu gepensioneerd, was al in zijn dienstjaren bij de Koninklijke Marine een getalenteerde schilder. In het clubhuis hangen veel werken van hem. Onder meer een schilderij van zijn seniorengroep, maar ook van de koning en koningin – de marine is immers koninklijk. Op elke lampenkap in het clubhuis heeft FS Scargo – zijn naam als schilder (zie fs.scargo.eu) – een hole geschilderd.

De eerste ledenlijst was ook niet alfabetisch opgesteld, maar op rang en anciënniteit ingedeeld.


In het clubhuis is het zelfbediening. De leden zetten zelf een kop koffie of tappen zelf een pilsje en rekenen meteen af. Heel af en toe, zoals nu bij de uitwisseling met de andere club in Den Helder, staat een lid in de keuken, om gasten te voorzien van vis en bittergarnituur. Zo doet ieder lid wat in deze autonome club. Wie ervaring heeft met horeca, voor of na zijn tijd in de marine, heeft een rol in de keuken. Anderen zorgen voor het baanonderhoud en doen dat heel goed; de greens zijn ietwat traag, maar wel heel mooi. Ieder lid heeft een sleutel van het toegangshek, dat voortdurend op slot moet zijn, en van het clubhuis. Elke dag moeten de eerste en de laatste persoon op de baan zich telefonisch melden bij de bewaking.

De zelfwerkzaamheid betekent dat golf op Nieuwediep goedkoop is en blijft (een eenmalige entreefee van 400 euro en een jaarfee van 420 euro). Een rondje voor de flight – drie bier en een kop koffie – kost 5,10 euro.

Fly-by

Natuurlijk is de thuisclub van de Nederlandse marine – de meeste leden zijn in dienst (geweest) van de marine of de mariniers – ook jaarlijks gastheer van de nationale Marine Golfdag. Dat evenement wordt dan ingeluid met een fly-by van een mooi vliegtuig.

De marine kent rangen en standen en het zal niemand verwonderen dat Nieuwediep in 1958 begon als officiersclub en pas later een personeelsvereniging werd. De eerste ledenlijst was ook niet alfabetisch opgesteld, maar op rang en anciënniteit ingedeeld. De tijden zijn veranderd en op een golfclub, ook de Marine Golfclub in Den Helder, is iedereen gelijk.

Dames onder de leden zijn er ook, maar ze zijn op Nieuwediep ver in de meerderheid. Maar er zijn voldoende vrouwen om elk jaar weer een clubkampioenschap strokeplay en matchplay voor dames te organiseren. Bovendien had Nieuwediep vorig jaar twee vrouwenteams in de NGF Competitie.

Meer informatie: marinegolfclub.nl.

Dit artikel is ook verschenen in GOLF.NL Weekly 15 van 2016.





  • Paginadatum 23 augustus 2016
  • Auteur GOLF.NL
}