Ik begreep helemaal niets van die fascinatie met het golfen op linksbanen. Dat kwam door een serie traumatische ervaringen uit het verleden. Als simpele, vrije golfer met – destijds – een handicap schommelend rond de 36, werd ik sowieso niet toegelaten op die paar, spaarzame linksbanen die ons land rijk is. Ja, ze zagen er fantastisch uit, maar bleken onbereikbaar. En duur. Daar werd ik op voorhand al wat opstandig van. Een adverteerdersdag in Noordwijk en een bedrijfsuitje op de Kennemer zorgden echter voor de eerste kennismaking. Het resultaat? Heel veel ballen kwijt, kaarten met oneindig veel strepen en een mix van ongeduld, medelijden en spot van mijn medespelers. Golfen op – dat werd vooraf erg vaak benadrukt – de mooiste banen van Nederland en naar huis met de pest in je lijf. Wat was hier nou de lol van? Toen de uitnodiging voor een week golfen in Ierland in de mailbox verscheen, zag ik mijn kans schoon om eens en voor altijd het mysterie rond linksgolf te ontrafelen. De handicap staat inmiddels op 27, maar om nou te zeggen dat ik vol vertrouwen in het vliegtuig naar Dublin stapte? Nee, niet echt.

Portmarnock Hotel & Golf Links

Als we het doen, dan doen we het goed. Dus kies ik voor een aantal topbanen aan de noordkust van (Noord)Ierland. De nummer één op mijn wensenlijstje, het veel geroemde Royal County Down, ligt niet op de route en moet ik overslaan, maar aan Royal Portrush en de beide courses van Rosapenna zal ik mijn handen vol hebben. Ik start echter op het historische landgoed van Portmarnock. Op slechts een kwartiertje rijden van de luchthaven biedt dit voormalig eigendom van de familie Jameson (ja, die van de whisky) een prima gelegenheid om er – in linksstijl – even lekker in te komen. Denk ik hoopvol. Portmarnock Hotel & Golf Links, niet te verwarren met de even verderop gelegen, klassiekere Portmarnock Golf Club, is een vrij vlakke, maar daarom niet minder uitdagende baan met een fraai uitzicht op de Ierse zee. Bij de golfshop loop ik meteen een groep Nederlanders tegen het lijf die zichtbaar vermoeid hun kennismaking met het duinlandschap al achter de rug hebben. Marco en zijn maten komen uit het Westland. Ik vraag ze naar hun ervaringen: “We vonden het een moeilijke baan, terwijl er maar heel weinig wind stond. Het gras is hoog en de fairways zijn erg smal. Hier ben je niet met je scorekaart of handicap bezig, maar met het genieten van de omgeving. Het uitzicht bij elke hole is weer anders en dit had ik vooraf niet verwacht. We zagen opvallend veel Duitsers, maar dat komt waarschijnlijk omdat het ontwerp van Bernhard Langer is.”

Back to the roots

Marco kon mijn eigen ervaringen van later op de dag niet beter verwoorden. De eerste twaalf holes ben ik vooral bezig met wat ik niet wil: slecht afslaan, verkeerde clubkeuzes, in een van de ruim honderd bunkers belanden. Pas later in de week zal ik ontdekken dat loslaten van dit soort negatieve gedachtes een belangrijke sleutel vormt tot het genieten van linksgolf. Op het eind gaat het iets beter lopen. Omdat ik de hoop op een superstart mokkend moet opgeven. Moira Cassidy, director of golf van Portmarnock, neemt me na afloop nog in een buggy de baan op om een paar highlights te tonen die ik in mijn verkrampte start over het hoofd had gezien. Op het hoogste punt van de baan, een duintop die vroeger als teebox fungeerde, toont ze mij het verbluffende uitzicht over de hele baan en de aangrenzende zee. “Kijk,” zegt ze, “zie je dat eiland in de verte? Daar zijn de Vikingen geland toen ze voor het eerst richting Ierland zeilden.” Even later rij ik met Moira langs het pittoreske kerkhofje waar het echtpaar Jameson ligt begraven. Het verbaast me dan ook niet dat, wanneer ik haar naar het geheim van linksgolf vraag, zij vooral benadrukt dat deze banen je terugbrengen naar de roots van golf. Eenmaal in de hotelkamer, schuif ik de gordijnen opzij en werp ik een mijmerende blik over het woeste duinlandschap. Het komt dan inmiddels met bakken uit de hemel. Aan water voor zijn whisky had de ouwe Jameson in deze regio zeker geen gebrek.

Castlerock & Portstewart

Via een omleiding langs Lough Erne (zie kader op pagina 29) beland ik aan de noordkust van het Ierse eiland. In het sobere clubhuis van Castlerock ontmoet in mijn gids, tevens reisagent Lowell Courtney, met wie ik later op de dag de achttien holes van de Dunluce Course op Portrush zal verkennen. Lowell stelt mij voor aan Bert MacKay, general manager van Castlerock. Net als Moira neemt Bert de gastvrijheid van zijn golfcourse uiterst serieus en rijdt hij mij rond op het indrukwekkende complex van Castlerock waarvan de holes nog smaller en compacter overkomen dan op Portmarnock. Vol trots vertelt hij over de karakteristieken van zijn baan: de achttien holes heten Mussenden, er zijn ook nog negen extra holes (Bann Course), karakteristiek zijn de spoorlijn langs de baan en een klein riviertje erdoorheen. Misschien wat minder traditioneel dan andere courses in de omgeving, maar fraai aangelegd en met – op het oog – snelle greens.

Inkomstenbron

Belangrijkste unique selling point van Castlerock en de nabij gelegen topbaan Portstewart is de prijs-kwaliteitverhouding. Waar je bij de beroemde buren van Royal Portrush 180 pond voor een greenfee betaalt, vallen de prijzen op Castlerock (80 pond werkdagen, 95 pond weekend) en Portstewart (130 pond) nog mee. Bovendien is een starttijd op deze banen veel eenvoudiger te reserveren. Bert MacKay: “Ierland kent nauwelijks besloten banen. Ook wordt er zelden naar een handicap gevraagd. Vrijwel alles is hier pay and play. Natuurlijk beschikken we over een rijk clubleven, maar de buitenlandse gasten zorgen voor een noodzakelijke bron van inkomsten. Die inkomsten zijn op Portrush, waar regelmatig busladingen aan Amerikanen worden afgeleverd, natuurlijk hoger. Maar ik durf te beweren dat wij op kwaliteit en uitdagingen in de baan kunnen wedijveren met onze buren. En dat voor een aanmerkelijk lagere prijs.”

Royal Portrush

Gastheer Lowell Courtney gidst mij in tien minuten naar de locatie die in 2019 het Brits Open organiseert. Royal Portrush kent een rijk verleden. Het is de baan waar het courserecord van 61 op naam van ene Rory McIlroy staat (zie de video bovenin). We nuttigen de lunch in het foeilelijke clubhuis. Een constatering die mij later op een reprimande van mijn GOLF.NL-collega’s komt te staan: “Clubhuizen op deze banen zijn mooi van lelijkheid.” Eenmaal in de baan wijst Lowell mij op alle veranderingen die de Dunluce Course (Portrush beschikt ook nog over een aangrenzende, achttien holes Valley Course) op weg naar 2019 zal ondergaan. Zo wordt de huidige zestiende omgebouwd tot slothole, waarmee het saaie recht-toe-recht-aan slot van de huidige twee laatste holes wordt vermeden. Elders in de baan zijn de graafwerkzaamheden voor andere cosmetische ingrepen al begonnen. Met de trolley aan de hand – buggy’s zijn hier alleen toegestaan met een medische verklaring – ontpopt Lowell zich tot een zeer informatieve en onderhoudende medespeler. Zijn grapjes en relativerende gevoel voor humor zorgen ervoor dat mijn uiterst magere prestaties niet leidend (en lijdend) worden, maar dat ik optimaal kan genieten van de werkelijk fantastische holes (ontwerp: Harry Colt).

Big Nelly

Hoogtepunten vormen de angstaanjagende par drie op hole veertien die de toepasselijke naam Calamity Corner draagt (zo’n tweehonderd meter vanaf de back tee over een diep dal) en de aansluitende par vier vijftiende (nog zo’n lekkere naam: Purgatory), waarbij de approaches naar de green over drie jaar ongetwijfeld voor veel spektakel gaan zorgen. Ook de bunker, bijgenaamd Big Nelly, halverwege de fairway van zeventien, is er eentje om nooit te vergeten. Ik sla mijn bal er keurig naast, maar Lowell ramt hem er middenin en grapt: “Zelfs Hitler had geen bunker van dit formaat…” Mijn twee parren en een paar bogeys durf ik nog net aan dit verhaal toe te vertrouwen. De rest van mijn score is niet voor publicatie. Maar als Royal Portrush één ding heeft bewezen, dan is het wel dat linksgolf zelfs in zijn moeilijkste vorm voor veel plezier kan zorgen. Zolang je je eigen gestuntel maar niet te serieus neemt.

Ballyliffin

De volgende dag leidt mij naar het westen, richting Rosapenna. Onderweg breng ik een bliksembezoek aan Ballyliffin, de meest noordelijk gelegen golfbaan van Ierland. Ballyliffin beschikt over 36 holes. The Old Links baan ligt wat lager, de nieuwere Glashedy Course iets hoger, is langer en moeilijker. “We hopen in 2019 het Iers Open te organiseren, een week voor het Brits Open op het honderd kilometer verderop gelegen Portrush”, zo zegt general manager John Farren. Ballyliffin beschikt verrassend genoeg over een prachtig clubhuis dat prima past in de ruige, onbeschutte en aardse setting van het hoge noorden.

Andere benadering

Ik heb al meteen spijt dat ik niet kan blijven en het gevecht met de elementen kan aangaan. Het is koud, grijs en het waait behoorlijk. Ik betrap me er zelfs op dat ik de omstandigheden die ik in Nederland verafschuw, hier juist aan de omgeving vind bijdragen. Vreemd. “Ja, dat doet linksgolf soms met je”, beaamt Farren. “Hoe ruiger, hoe beter. Daarom vind ik bijvoorbeeld dat strak gemanicuurde bunkers eigenlijk helemaal niet op een linkscourse thuishoren. Bunkers waren van oorsprong zanderige waste areas, zo zou ik ze graag weer terug willen zien. Linksgolf vergt een heel andere benadering van de sport. De meeste van onze leden kunnen helemaal niet chippen, maar ze zijn wel goed met putts van buiten de green op, zeg, twintig meter. Zet ze op een parkland course en ze voelen zich hopeloos verloren, haha.”

Rosapenna

De tocht langs de noordkust voert mij langs een paar prachtige locaties, maar het stuk vanaf Londonderry naar Downings (de gemeente waar Rosapenna onder valt) zorgt voor werkelijk adembenemende vergezichten over het Ierse land. Met regelmaat zet ik de auto langs de kant om in alle stilte van de Wild Atlantic Way te genieten. Zo nu en dan gadegeslagen door wat schapen. Ja, natuurlijk is het hier mooi, had je iets anders verwacht? Je hoort het ze bijna denken. Bij het clubhuis worden we door twee grootheden begroet. Buiten staat een standbeeld van Old Tom Morris, de Schotse golfer (1821-1908) en winnaar van het Brits Open die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de oorspronkelijke linksbaan. In 2003 werd met Sandy Hills het Rosapenna Golf Resort met een extra achttien holes uitgebreid. Binnen treffen we Rory McIlroy. Of beter, talloze foto’s van Rory McIlroy. Het lijkt wel alsof we de lokale held tot nu toe in ieder clubhuis zijn tegengekomen.

Mediterende uitwerking

Na een overnachting in het gelijknamige, honderd meter verderop gelegen hotel (zie de video bovenin), stort ik me een dag later op de oude achttien. De eerste negen holes liggen redelijk beschut en zijn niet al te lastig, tijdens het tweede deel is er van beschutting geen sprake meer. Wind en regen krijgen vat op mijn spel. Ik heb het koud en voel me vermoeid. Het lijkt alsof ik hier niets te zoeken heb. Zelfs de weidse vergezichten over de Atlantische wateren en het stoere duinlandschap kunnen me niet meer boeien. Linksgolf heeft zojuist een nieuw slachtoffer gemaakt... Hoe anders is de volgende dag. Ik loop door de wat hoger gelegen, zandkleurige duintoppen van Sandy Hills. De zon schijnt, de wind is genadig en alle stress van de vorige dag is verdwenen. Opeens valt alles op zijn plaats. De drives zijn recht en zorgen tot twee keer toe voor complimenten van de paar flights die mij doorlaten. “We’ll drink to that when we’re back in the bar”, meen ik zelfs een keer te horen. Ik noteer een paar lucky breaks en speel precies op handicap. Met het geluk aan mijn zijde geniet ik van het decor, maar nog meer van de contemplatieve, bijna mediterende uitwerking die het golfen aan zee plotseling op mij heeft.

Slotoverpeinzingen

Tijdens de vier uur durende rit van Downings naar Dublin Airport heb ik alle tijd om mijn hernieuwde ervaringen met linksgolf in perspectief te plaatsen. De strijd tegen de elementen is uitgekomen, maar was vooraf al zo vanzelfsprekend, dat het nu bijna voelt als een cliché. En dat ik vooraf dacht dat alle linkscourses op elkaar zouden lijken, is binnen een week verwezen naar het rijk der fabelen. In Ierland beschikt iedere baan over een eigen karakter. Dat ik de laatste dag een goede score kon noteren, voelt niet als een succes. Ik had namelijk eerder al geleerd dat je niet naar de duinen komt om te scoren, maar om te ervaren. Waardoor ben ik na deze dagen heel anders over linksgolf gaan denken? Je vindt hier geen opgeklopte luxe, brallerige clubleden, kunstmatig aangelegde vijvers, buggypaden van beton en protserige clubhuizen. Je vindt hier ook geen genade voor slecht spel. Linksgolf in Ierland is een les in nederigheid waarbij excuses overbodig zijn. Linksgolf brengt je terug naar de basis. De basis van golf en je eigen ego. Wanneer alle randzaken zijn verdwenen, kun je intenser genieten van de betoverende omgeving en karakterbouwende uitdagingen onderweg. Ik ben om!

Het alternatief: Lough Erne

De golfer die in Ierland toe is aan iets anders dan duinlandschap, heeft volop keus uit andere, hoogwaardige golfbanen. Wij bezochten het prachtig, tussen twee meren gesitueerde Lough Erne Golf Resort, in Enniskillen, Fermanagh (Noord-Ierland). Bij de afslag naar Lough Erne passeer je eerst de vlakke parkbaan van Castle Hume, een paar honderd meter verderop bevindt zich een statig tophotel en de zeer gevarieerde Nick Faldo Course. Daar tref je alle uitdagingen die je je als golfer kunt wensen: hoogteverschillen, uitdagende doglegs, eilandgreens, waterhindernissen en weidse uitzichten over de rollende heuvels en meren die deze omgeving rijk is. De baan wordt uitstekend onderhouden en was zelfs even in de race voor de organisatie van het Iers Open (totdat Rody McIlroy aangaf zijn Open alleen op linksbanen te willen spelen, om zo golf in Ierland te promoten en zijn sponsors tevreden te houden). William Kirby, de nieuwe general manager, vertelt ons dat het resort sinds kort in Amerikaanse handen is en inmiddels een start heeft gemaakt met een driejarig miljoenenproject waarbij het complex moet uitgroeien tot het belangrijkste vijfsterrenhotel in de weide omgeving. Wij zijn nu al onder de indruk van de fraaie 120 kamers, de Thaise spa, de allervriendelijkste service en de kwaliteit van de keuken.

BEZOCHTE BANEN

Lough Erne Golf Resort
Enniskillen, Noord-Ierland
18 holes
Greenfee: circa 50 pond
Cijfer LeadingCourses.nl: 8,3
Lougherneresort.com

Portmarnock Hotel & Golf Links
Portmarnock, Ierland
18 holes
Greenfee: 80 euro (werkdagen), 100 euro (weekend)
Cijfer LeadingCourses.nl: 8,3
Portmarnock.com

Castlerock Golf Club
Castlerock, Noord-Ierland
27 holes
Greenfee: 80 pond (werkdagen), 95 pond (weekend)
Cijfer LeadingCourses.nl: 7,5
Castlerockgc.co.uk

Portstewart Golf Club
Portstewart, Noord-Ierland
54 holes
Greenfee: 130 pond (Strand Course)
Cijfer LeadingCourses.nl: 8,1
Portstewartgc.co.uk

Royal Portrush Golf Club
Portrush, Noord-Ierland
36 holes
Greenfee: 180 pond (Dunluce Course)
Cijfer LeadingCourses.nl: 9,1
Royalportrushgolfclub.com

Ballyliffin Golf Club
Inishowen, Ierland
36 holes
Greenfee: 110 euro
Cijfer LeadingCourses.nl: 8,7
Ballyliffingolfclub.com

Rosapenna Golf Resort
Downings, Ierland
36 holes
Greenfee: 90 euro
Cijfer LeadingCourses.nl: 8,4
Rosapenna.ie

VEEL MEER (LINKS)BANEN

Uiteraard heeft (Noord-)Ierland meer te bieden dan de beschreven banen. Hieronder een paar goede websites met meer info:
Leadingcourses.com/golfen-ierland
Golf.discoverireland.ie
Top100golfcourses.co.uk/golfcourses/britain-ireland/ireland
Irishgolfcourses.co.uk

THE TROUBLES

Reis je door zowel de republiek als het Britse Noord-Ierland, dan merk je onderweg niet veel meer van het gewelddadige verleden tussen de katholieken en protestanten. Dit verleden wordt door de Ieren aangeduid als The Troubles en iedereen (met de toeristenindustrie voorop) doet grote moeite om dit roerige hoofdstuk definitief dicht te slaan. Zo kom je in het binnenland geen grenscontroles meer tegen. De enige manier waaraan je merkt dat je vanuit Ierland in het Noorden komt, is dat kilometeraanduidingen plotseling veranderen in miles en dat er opeens met ponden in plaats van euro’s moet worden betaald.

VLIEGEN

In ongeveer anderhalf uur vlieg je naar Belfast of Dublin, waarbij Dublin meer en betere verbindingen met Nederland kent. Belangrijkste luchtvaartmaatschappijen voor een retourtje Schiphol – Dublin zijn Ryanair en Aer Lingus.

OVERNACHTEN

Het Ierse eiland zet grote stappen om de verwende golftoerist van het Europese continent aan zich te binden. Afgaande op onze ervaringen in de hotels van Portmarnock (Portmarnock.com), Rosapenna (Rosapenna.ie) en Lough Erne (Lougherneresort.com) is de standaard van verblijf, service en culinaire verwennerij bijzonder hoog. Je stapt zo vanuit het hotel de baan op, veelal met een korting voor hotelgasten op de greenfee, en na afloop bieden al deze hotels prima spafaciliteiten om de vermoeide spieren de nodige rust te gunnen. Wie meer van het land wil zien, doet er goed aan ook de talloze B&B’s in overweging te nemen (Irishbnb.com).

Deze reportage werd mogelijk gemaakt door:
Tourism Ireland (TourismIreland.com) en Aer Lingus (Aerlingus.com)