Beeld: KLCK & Approach
In vogelvlucht

Golfclub De Haar: 'Golfen in een historisch cultuurpark in Engelse landschapsstijl, neem je verrekijker mee'

Beeld: KLCK & Approach
Wie vanuit Amsterdam over de A2 naar het zuiden rijdt en vlak voor Utrecht rechts door de geluidswal heen zou kunnen kijken, zou in de verte Kasteel De Haar zien liggen. De Haar is het grootste kasteel van Nederland, met een rijke historie en veel grond eromheen. Waaronder het Zuiderpark, sinds 1974 de locatie van Golfclub De Haar, met volgens velen een van de mooiste golfbanen van het land.

Om de pracht van het kasteel De Haar en zijn domeinen beter te begrijpen moeten we terug naar eind negentiende eeuw. Toen erfde baron Etienne van Zuylen van Nijevelt het zwaar vervallen De Haar, dat in de eeuwen daarvoor was verwoest in oorlogen en door stormen. Met zijn vrouw Hélène barones de Rothschild besluit hij tot herbouw van het familiekasteel en geeft deze opdracht aan architect Pierre Cuypers, die dan al beroemd is geworden met het ontwerpen van het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam.

Engelse landschapsstijl

Tuinarchitect Hendrik Copijn pakt tegelijkertijd de tuinen en het park (bestaand uit het Noorder- en Zuiderpark) aan. Om direct een volgroeid park te hebben worden 7000 volwassen bomen aangevoerd en geplant. Copijn legde de parken aan in Engelse landschapstijl met waterpartijen, boomgroepen, romantische paden, bruggetjes en doorkijkjes.

Prins Bernard

In 1973 was er even sprake van dat er in het Zuiderpark een safaripark zou komen. In plaats daarvan werd het (gelukkig) een golfbaan. Prins Bernard opende in 1974 golfbaan en clubhuis feestelijk. Tot 2018 telde de baan nog negen holes. Toen werd onder leiding van architect Bruno Steensels begonnen met de bouw van een volledig nieuwe 18-holesbaan en deze is nog maar recentelijk, in september 2021, geopend. De parkbaan kenmerkt zich door smalle fairways, veel waterpartijen en vier op ‘links’ holes lijkende buitenholes.

Levensbomen en sequoia’s

Alle inheemse en exotische boomgroepen die Copijn zo’n 130 jaar geleden plantte, zijn nog steeds te vinden op De Haar. Koene Talsma, destijds projectleider van de uitbreiding van de golfbaan, noemt ze op: “Naast vele soorten eikenbomen, essen, esdoorns, beuken, kastanjebomen, lindes en dennen zijn er mammoet-, noten-, tulpen-, amber- en levensbomen, sequoia’s en nog veel meer. Deze variëteit aan bomen houden we zorgvuldig in stand.”

Golfclub De Haar - green
 

Voor de nieuwe 18-holesbaan moesten echter achthonderd bomen gekapt worden. Wel werd de afspraak gemaakt dat deze gecompenseerd zouden worden. Is dat inderdaad gebeurd? Talsma antwoordt: “Zeker, en wel met een factor 1,7. Deels op eigen terrein met boomsoorten conform de ideeën van Copijn en deels elders op Landgoed Scherpenzeel.”

Ook is er nectar- en bloemrijk grasland aangelegd om de biodiversiteit een boost te geven

In de 28 jaar dat de golfbaan nu bestaat zijn er veel heesters bijgeplant, zoals rododendrons, meidoorns, hazelaars, kornoelje en diverse bessensoorten. Ook is er recent nectar- en bloemrijk grasland aangelegd om de biodiversiteit een boost te geven en diverse insectensoorten aan te trekken.

Verrekijker mee!

En ja, welk dier wil nou niet leven in zo’n paradijselijke omgeving? Talsma: “Het sterft van de fazanten in en rond het struweel. Langs de grote vijver (hole 12 en 18) zitten vele aalscholvers en diverse soorten ganzen en eenden, en bij hole 4 en 5 zit een ooievaarsnest.” Golfers die naast hun clubs ook een verrekijker mee de baan in nemen, kunnen veel vogels spotten, waaronder buizerds, valken, raven en ijsvogels. Volgens een officiële inventarisatie leven er ongeveer 50 vogelsoorten op de baan.

Hard werken én genieten

De baan heeft een GEO-certificaat voor de oude 9 holes, en in 2023 wordt dit certificaat opnieuw verkregen voor de 18-holesbaan. Talsma: “Het is administratief een lange en zware weg naar dat certificaat, maar eenmaal ‘daar’, is het goed in stand te houden. En het is ook gewoon belangrijk.” Dat duurzaamheid inderdaad hoog op de agenda staat bij De Haar blijkt wel uit de maatregelen die de club in de afgelopen jaren heeft genomen. “We bemesten milieuvriendelijk, passen alleen biologische technieken toe, er is een restrictief beleid ten aanzien van beregenen en we maaien doordacht in het bloemrijk grasland ten behoeve van de biodiversiteit. Bovendien gaan we stapsgewijs over op elektrische apparatuur.”

Baanoverzicht

Overzicht Golfclub De Haar
De baan geeft je het gevoel in je eigen parktuin rond te lopen

Het is duidelijk dat er hard gewerkt wordt op De Haar. Maar gelukkig wordt er net zo hard genoten van de club en baan. Wat deze voor Talsma zo bijzonder maken? “De baan ligt in een uniek cultuurpark, zonder omgevingslawaai en het geeft je het gevoel in je eigen parktuin rond te lopen. De club kent een hecht verenigingsgevoel, er is een uniek goede golfschool en uitstekende catering.”