Beeld: Callaway
Equipment

Hoe kies ik de putter die bij mij past?

Beeld: Callaway
Putters komen in alle soorten en maten. Welke putter past het best bij jou?

Het kiezen van een putter kan knap lastig zijn. Er zijn heel veel verschillende soorten, en  putten is nog steeds een 'gevoelsding'. Bij het aanschaffen van een golfclub die bij je past - en dus ook de putter -  is fitten nog steeds de beste manier om tot een goede keuze te komen. Om iets van richting geven en het je zelf wat makkelijker te maken bij het kiezen kan je al wel zelf een aantal eigenschappen bepalen. Bijvoorbeeld de vorm van het clubhoofd en de gewichtsverdeling in de putter.

Vorm 

Als het gaat om de vorm van een putter zijn er eigenlijk maar twee opties: een mallet of een blade. Wat is het verschil en wat zijn de voor- en nadelen van de twee verschillende vormen?

Mallet putter

Een grotere mallet putter heeft voor veel golfers een aantal voordelen: meer stabiliteit, meer vergevingsgezindheid en makkelijk oplijnen (al is dat heel persoonlijk). Na de zege van Jason Day in het PGA Championship van 2015 won de mallet (Day gebruikte een TaylorMade Spider Tour) flink aan populariteit. Zo is Dustin Johnson ook overgestapt van een blade naar een 'toe hang' mallet en hebben Jon Rahm en Justin Thomas er ook een in de tas. De beste Nederlandse golfer, Joost Luiten, wisselt nog weleens van soort putter, maar behaalde de meeste overwinningen met een blade putter.


Blade putter

De blade is vergeleken met een mallet eenvoudiger als het gaat om design. Doorgaans heb je met een blade meer gevoel voor de positie van het clubhoofd. Een keerzijde is dat een blade minder stabiel (lager Moment of Inertia) is dan een mallet waarbij het gewicht anders verdeeld is. Mallets zijn doorgaans wat zwaarder dan blades en bieden meer vergevingsgezindheid zodat het minder erg is als je de bal niet helemaal goed raakt. Bij een blade zul je zien dat een niet goed geraakte putt (bijvoorbeeld op de hiel of de teen) ten koste gaat van afstand, al zijn er ook fabrikanten (bijvoorbeeld EVNRoll of PING) die hier met speciale groeven weer iets op verzonnen hebben. 


 

Gewichtsverdeling: toe hang of face balanced?

Een belangrijk maar vaak vergeten punt bij het uitkiezen van een geschikte putter is de gewichtsverdeling in het hoofd van de putter. Er zijn als het gaat om gewichtsverdeling twee soorten putters: face balanced en toe hang. Het kiezen tussen deze twee soorten doe je door de zwaaibaan van je stroke te bekijken. Heb je een buiging - clubblad draait open in backswing en weer dicht bij impact - in je puttingstroke of ga je recht naar achter in de backswing en recht door de bal heen?

Toe hang

Als je een stroke hebt met veel buiging (meer dan 50% van alle golfers heeft een sterke ‘arc’ in zijn of haar puttingstroke) dan heb je meer aan een putter met ‘toe hang’. 

Als je een putter hebt met toe hang zorgt dat voor een gevoel dat het gewicht van de putter verder van je handen af staat. Bij een toe hang putter opent het blad zich makkelijker in de backswing en sluit deze weer in de downstroke

De hoeveelheid toe hang wordt bepaald door de relatie tussen de as van de shaft en het zwaartepunt van het putterhoofd. Als deze twee perfect met elkaar zijn opgelijnd is de putter 'face balanced' (foto onder, putter rechts). Hoe meer de as van de putter ten opzichte van het zwaartepunt van het putterhoofd richting de golfer verschuift, hoe meer toe hang (foto onder, putter links). 

Face balanced

Een face balanced putter heeft minder de neiging om open en dicht te draaien. Dat komt omdat de twee punten (as van de shaft en zwaartepunt van de putter) met elkaar zijn opgelijnd. Als je een beweging hebt waarbij de putter recht naar achter en recht door de bal gaat (slechts 15% van alle golfers putt op deze manier) heb je het meest aan een ‘face balanced’ putter waarbij dat het clubblad naar boven wijst als je deze balanceert.

Let op: Er zijn experts die zeggen dat een stroke waarbij je recht naar achter en recht naar voren door de bal gaat onmogelijk is zonder dat je je handen gebruikt om een rechte lijn te forceren. De oplossing is dan een mallet met een beetje toe hang die een (lichte) buiging of boog in de stroke juist aanmoedigt.  

Wat voor putter heb ik?

Weet jij al wat voor putter je op dit moment hebt? Je kan hier heel makkelijk achter komen. Door je putter op je vingers te balanceren kan je zien of het clubblad naar boven wijst (face balanced) of gedraaid is (toe hang).  

 

Waarom is het belangrijk?

Wat heb je als golfer aan al deze informatie? Een putter met meer toe hang of arc zorgt er voor dat de putter meer roteert in de puttbeweging. Je helpt jezelf enorm door een putter te kiezen die de kans groter maakt dat je met een square (evenwijdig) clubblad gericht op het doel de bal raakt. 

Als je een face balanced putter gebruikt, terwijl je een flinke arc in je stroke hebt (of een toe hang putter met een rechte stroke) dan heb je waarschijnlijk meer moeite om het clubblad recht op de bal te krijgen. Dat heeft vooral te maken met het gevoel en of je het idee krijgt dat de putter fijn draait en goed onder controle hebt als je een stroke maakt. 

Klein verschil, grote gevolgen

Onderzoek heeft aangetoond dat de vertrekrichting van de bal (en de kwaliteit van een putt) voornamelijk wordt bepaald door de stand van het clubblad bij impact, en dat luistert heel nauw: als je clubblad één graad openstaat zorgt dat van 2,44 meter al voor een gemiste putt.


 
Bekijk in deze video hoe een putterfitting - en het bepalen van de hoeveelheid toe hang - bij Scotty Cameron verloopt:

Kiezen

Vroeger was vrijwel elke mallet 'face balanced' (geschikt voor golfers met een rechte stroke, als een pendule) zonder 'toe hang'. Tegenwoordig is dat anders en zijn er veel vergevingsgezinde mallets met toe hang die ook goed werken voor golfers met een buiging in de stroke/zwaaibaan. Wat dat betreft is het kiezen van een geschikte putter nog moeilijker geworden. Stap daarom een winkel binnen en probeer een aantal modellen uit. Houd daarbij je type stroke in het achterhoofd maar vergeet niet te kijken naar wat je fijn vindt als het gaat om oplijnen en het gevoel. 

Welke lengte heb ik nodig?

De meeste putters hebben een lengte van 34 of 35 inch. Een eenvoudige manier om de juiste lengte van een putter te bepalen is dit: ga met je putter in een comfortabele houding staan. Als de putter te kort voor je is dan is de kans groot dat de hiel van de grond komt. Als de putter te lang is komt de teen omhoog. Ook als het gaat om het bepalen van de juiste lengte is het verstandig om naar een fitter of specialist te gaan.

Fitting

De hoeveelheid toe hang in een putter is een detail en kan belangrijk zijn, maar het is vooral belangrijk om eerst de juiste lengte, loft, lie en grip te kiezen. Aan een putter kan meer gefit worden dan een normale golfclub (ijzer, driver of wedge), dus als je echt verstandig bent ga je naar je PGA Professional en vraag je waar je je in de buurt kunt laten fitten voor een putter. Er zijn steeds meer experts op het gebied van putters die een launch monitor hebben waarmee je heel nauwkeurig kunt meten welke (soort) putter het beste voor jou werkt.

Geschiedenis: tijdloze modellen

De zoektocht naar de perfecte combinatie tussen gewicht, gevoel en uiterlijk heeft al ontelbaar verschillende putters opgeleverd, en daar lijkt niet snel een einde aan te komen. Wat zijn de meest herkenbare puttermodellen in golf?

PING Anser

Geen model won zoveel op de wereldwijde tours als de Anser van PING. Het extra gewicht in de teen en hiel, voor meer afstand bij putts die je niet op de sweetspot raakt, wordt nog steeds toegepast. Seve Ballesteros maakte de PING Anser 2 beroemd door vijf majors met de putter te winnen. 


Bulls Eye

Je ziet ze niet heel veel meer: de ‘Bulls Eye’ putters uit de jaren 80. Dankzij het simpele ontwerp van Jim Reuter kunnen zowel rechts als linkshandigen met de putter spelen. Johnny Miller gebruikte een Bulls Eye voor zijn historische laatste ronde (63) tijdens het US Open op Oakmont in 1973. 

Ram Zebra

Deze putter uit 1976 is nog steeds de meest verkochte mallet uit de geschiedenis. De Zebra van Ram had naast opvallende strepen ook ruimte voor gewichtjes waarmee je de putter kon aanpassen. Revolutionair in die tijd! 


Wilson 8802

Arnold Palmer maakte de ‘8802’ putter beroemd. Ben Crenshaw, alom beschouwd als een van de beste putters ooit, noemde de iconische putter die hij voor zijn 15de verjaardag kreeg ‘Little Ben’ en won er in 1984 en 1995 de Masters mee. 


Calamity Jane

Misschien wel de beroemdste putter in golf: de ‘Calamity Jane’ van Bobby Jones. De simpele blade was 20 jaar oud toen Jones de putter in 1920 in handen kreeg. De Grand Slam in 1930 won Jones met de Calamity Jane II, gemaakt door Spalding. (Klik hier voor een leuk artikel over de beroemde putter van Jones.)


Bobby Grace ‘Fat Lady’

In 1994 wist Bobby Grace zijn prototype ‘Fat Lady’ putter in de handen te krijgen van Nick Price, die er niet veel later het PGA Championship mee won. Het gevolg? Meer dan 100 duizend bestellingen. 


Odyssey 2-Ball

De putter met twee ronde witte cirkels met de diameter van een golfbal achter het clubblad zorgde voor een revolutie. Paul Lawrie won de eerste week dat hij een 2-Ball in de tas had direct het Dunhill Links Championship. In 2002 en 2003 was een kwart van alle putters die werden verkocht, een 2-Ball.


Lees meer over
Equipment