Vergane golfglorie in Libanon

Eind 2016 waren er van de 245 landen op de wereld nog 37 die géén golfbaan hebben. Dit worden er elk jaar minder; in Turkmenistan is in 2017 een eerste golfbaan geopend, Ashgabat Golf Club, en dat brengt het aantal op 36. Maar of Libanon de komende jaren nog op de lijst landen mét golfbaan staat, is de vraag. Het bestaan van de enige overgebleven baan in het land hangt aan een zijden draad. 

Vóór 1975, toen de burgeroorlog tussen christenen en moslims uitbrak, stond de hoofdstad Beirut bekend als het Parijs van het Oosten en telde Libanon vier golfbanen. Na een aantal roerige decennia is het land nu weer redelijk veilig en vormt Beirut opnieuw een magneet voor toeristen. Maar er is nog maar één golfbaan over: de Golf Club of Lebanon in Beirut. 

De club is opgericht in 1923 en was een initiatief van diplomaten. De eerste baan van de vereniging lag aan zee en had daardoor in zekere zin een linkskarakter. In de jaren zestig verhuisde de club naar het huidige terrein, ook in Zuid-Beirut maar op zo'n 500 meter van zee. Het begon met negen holes en later, midden in de burgeroorlog, werden nog eens negen holes gebouwd. Er waren in het begin nog mooie uitzichten maar die zijn door bebouwing rondom de baan verdwenen. 

De baan heeft het gewelddadige verleden van Libanon overleefd maar dat kostte veel tijd, geld en moeite. Libanon ligt ten noorden van Israel en tijdens de Israëlische invasie in 1982 is een groot deel van het golfterrein kapot gewalst omdat er naast de baan een PLO-kamp lag, een kamp met Palestijnse strijders. Een bijna complete renovatie was nodig. Volgens bronnen in Libanon ligt er sindsdien een massagraf met Palestijnse vluchtelingen onder de gerenoveerde holes maar de club ontkent dit. 

Naast het oorlogsgeweld waren er nog andere bedreigingen: de uitbreiding van het nabij gelegen vliegveld, de bouw van een stadsriool en de aanleg van een snelweg. De golfbaan vertelt eigenlijk het verhaal van Libanon: het is in dit land vallen, opstaan, vallen, opstaan, overleven.

Hoogtijdagen

De baan vierde zijn hoogtijdagen in de jaren voor en na de burgeroorlog die tot 1990 duurde. Aan het eind van de vorige eeuw was het weer tijd voor een renovatie en die werd ondersteund door de Royal and Ancient in Schotland. De Britse architect Howard Swan, die aan het hoofd van de opknapbeurt stond, sprak toen ook uitgebreid met het onderhoudsteam. 'Ik heb veel tijd besteed aan het onderwijzen van het greenkeepingteam, hoe ze het onderhoud en de presentatie van de baan konden verbeteren', vertel Swan. Maar de baan is zeventien jaar na de renovatie sterk in verval, zo concludeerden we bij een bezoek in het najaar. Bij de helft van de holes is het gras op de fairways dood aan het gaan, de meeste greens zijn nog goed maar ook daarop zijn af en toe kapotte plekken waar te nemen.

Het hoofdprobleem is dat het irrigatiewater te veel zout bevat. In de winter, als er vrij veel regen valt in Libanon, trekt de baan bij. In de zomer, als er gesproeid moet worden, is de kwaliteit van de baan heel slecht. Een recente poging om de problemen te bestrijden met het inzaaien van een andere grassoort is niet geslaagd. 

De club mag met 1.900 leden gezond genoemd worden, maar het is de vraag of er genoeg geld is om het grasprobleem op te lossen. De club kampt intussen met een nog groter probleem: de pachtovereenkomst met de overheid loopt binnenkort af. De baan ligt op grond van het vliegveld dat in bezit is van de staat en het is twijfelachtig of de club mag blijven. Het golfterrein is een van de weinige groene plekken in de hectische hoofdstad maar dat lijkt de overheid niet te boeien. De regering staat toe dat de kuststrook van het land, inclusief Beirut, wordt volgebouwd met huizen, hotels, resorts en kantoren. Voor de overheid is het interessanter om het golfterrein te verkopen of te verpachten aan een van de vele binnen- en buitenlandse projectontwikkelaars.

Bijzondere ervaring

Het zou zonde zijn als de 18-holes baan van de Golf Club of Lebanon (GCL) verdwijnt. Het is een gevarieerde baan op een glooiend terrein met veel lastig aan te spelen verhoogde greens. Vooral de par-3 holes van de par-71 baan zijn prachtig. Het is niet helemaal duidelijk wie de baan ontworpen heeft maar de meeste vingers wijzen naar het internationaal bekende Britse bureau van Ken Cotton, Frank Pennink en Charles Lawrie. 

De greenfee bedraagt 30 dollar, exclusief de caddies die je kunt huren. Voor bezoekers zijn er golfsets te huur maar die stellen weinig voor. De caddiemaster deed er bij ons tien minuten over om stokken voor twee sets te vinden. We speelden uiteindelijk met clubs van allerlei verschillende merken, de meeste waren minstens twintig jaar oud. 

Maar een rondje op de Libanese baan is een bijzondere ervaring en het geld meer dan waard. In de verte zie je vliegtuigen landen (je hoort ze niet) en dat is een mooi gezicht. De baan wordt aan de ene kant omringd door een muur en aan de andere door armoedige huizen van een sloppenwijk. Die wijk wordt al decennia gecontroleerd door Hezbollah, de anti-Israelische beweging die als politieke en militaire organisatie nog steeds heel machtig is in Libanon. Het niet bevestigde gerucht is dat de golfclub nooit last heeft gehad van Hezbollah omdat de golfclub inwoners van de arme wijk werk verschaft. Aan de 'arme' kant van de baan loopt een open riool en je treft ook af en toe zwerfhonden aan die in de schaduw liggen te slapen. 

De leden in de baan en het clubhuis vormen net zo'n smeltkroes als de bevolking. Er golfen expats maar ook Libanese christenen, islamieten en joden. Je kunt er overigens ook tennissen, squashen, biljarten, poolen en snookeren, zwemmen en bridgen want GCL is een traditionele country club. Het clubhuis serveert echter alleen lunch, geen diner.

Golfbaan hoort erbij

Als de huidige baan verdwijnt, bestaat de kans dat de club ergens anders achttien holes gaat bouwen. Het is ook mogelijk dat er elders in het land een commerciële golfbaan komt. Enkele jaren geleden werd de komst van een golfbaan in Roumieh aangekondigd, achttien kilometer ten oosten van Beirut, maar dat plan is nog niet gerealiseerd. De architect van deze baan, William Swan (de zoon van Howard), heeft er desondanks vertrouwen in dat Roumieh doorgaat: 'Er wordt nu onderhandeld over de bouwvergunning. Ik kan niet zeggen wanneer de baan open gaat maar onze opdrachtgever is vast van plan om het project af te maken.'

Eén golfbaan heeft Libanon zeker nodig. Het land met zes miljoen inwoners heeft weliswaar slechts vijfhonderd geregistreerde golfers maar onder de twee miljoen inwoners van Beirut zijn veel (buitenlandse) 'vrije golfers', dat blijkt wel uit het hoge aantal leden van de Golf Club of Lebanon. Libanon trekt bovendien jaarlijks ruim 1,5 miljoen bezoekers en toerisme genereert ongeveer twintig procent van het Libanese bruto nationaal product. Een golfbaan voor al die toeristen hoort erbij.

Kijk voor meer informatie over de Golf Club of Lebanon op golfcluboflebanon.com.