Sport en alcohol
In juni 2023 meldden verschillende media dat de staatssecretaris van volksgezondheid een alcoholverbod in sportkantines wilde invoeren. Deze berichten waren niet juist, zo’n verbod is niet aan de orde. Maar het kabinet buigt zich wel over maatregelen om positief gedrag te stimuleren waardoor het alcoholgebruik vermindert.
De sportbonden verenigd in NOC*NSF, waaronder de NGF, vinden het belangrijk dat er goed wordt omgegaan met alcohol in de sport. Bij sporten en bewegen hoort een gezonde sportomgeving: een rookvrij sportterrein waar gezonde voeding en verantwoord alcoholgebruik de norm zijn. Alcoholproblematiek moet serieus genomen worden. Hieronder vind je informatie die je ondersteunt bij het opstellen en uitvoeren van een verantwoord alcoholbeleid.
Alcoholwet
De regels voor het schenken van alcohol zijn vastgelegd in de Alcoholwet. De belangrijkste regels:
- Er is een vergunning om alcohol te schenken.*
- Je mag geen alcohol schenken of doorgeven aan jongeren onder de 18 jaar.
- Je mag geen alcohol schenken aan mensen die in beschonken toestand zijn.
* Veel clubhuizen op golfbanen hebben commerciële horeca en dan gelden dezelfde vergunningsvoorwaarden als voor een restaurant. Maar in sommige gevallen is op golfbanen sprake van een ‘sportkantine’ met een paracommerciële exploitatie. In dat geval moet de vereniging beschikken over een ‘bestuursreglement alcohol’. Meer informatie voor golfverenigingen met een paracommerciële exploitatie is te vinden op de NOC*NSF-pagina Sport en alcohol.
Nationaal Preventieakkoord
Naast de verplichtingen die zijn vastgelegd in de Alcoholwet is het belangrijk om te werken aan de doelen die onderdeel uitmaken van het Nationaal Preventieakkoord. Het in 2018 gesloten Nationaal Preventieakoord is erop gericht om de gezondheid van Nederlanders te verbeteren, enerzijds door (nog) meer Nederlanders te laten sporten en bewegen en anderzijds door dit in een gezonde sportomgeving te laten plaatsvinden. Het principe van het akkoord is preventie: voorkomen is beter dan genezen.
Een gezonde sportomgeving betekent onder meer een plaats waar bewust wordt omgegaan met alcohol. NOC*NSF heeft richtlijnen opgesteld die sportverenigingen ondersteunen bij een verantwoord alcoholbeleid. Deze richtlijnen zijn bedoeld om te voorkomen dat er ongewenst of onverantwoord alcoholgebruik is. Thema’s zoals goed voorbeeldgedrag, clubbeleid en het voorkomen van rijden onder invloed hebben ook een plek in de richtlijnen.
Enkele voorbeelden van richtlijnen:
- Iedereen die alcohol verstrekt, volgt de gratis e-learning ‘Verantwoord Alcohol Schenken’.
- Vrijwilligers geven het goede voorbeeld; ze drinken niet overmatig en drinken niet als ze jeugd begeleiden.
- Alcoholvrij bier bieden wij zichtbaar aan als alternatief. Dit is niet bedoeld voor minderjarigen.
- We hebben geen ‘happy hours’.
- Alcohol en verkeer gaan niet samen. Wij spreken onze leden en bezoekers daar op aan
Alle richtlijnen zijn te vinden op de NOC*NSF-pagina Sport en alcohol. Op deze pagina staan ook tips hoe je een verantwoord alcoholbeleid voor je club kunt opstellen.
Langetermijndoelen
Alcohol is een deelakkoord van het Nationaal Preventieakkoord. Het omhelst de volgende afspraken:
- De sportsector en brouwers sluiten vanaf 2019 geen nieuwe contracten meer om langs sportvelden op amateurclubs reclame (signing) voor alcoholhoudende drank te plaatsen en er wordt voorzien in een uitfasering van bestaande borden binnen vier jaar na ondertekening. Status: afgerond.
- In 2040 biedt minimaal 80% van de sportverenigingen met een eigen kantine/accommodatie een gezonde sportomgeving. Deze kantines hebben bijvoorbeeld een expliciet alcoholbeleid. Dit houdt bijvoorbeeld in dat 'happy hours' en ‘meters bier’ zijn verdwenen, kantines een frisse en gezonde uitstraling hebben, er geen alcohol wordt geschonken bij jeugdwedstrijden en stimulering van het alcoholvrije alternatief. De leeftijdsgrens voor verstrekking wordt uiteraard nageleefd.
- In 2025 biedt 50% van de sportverenigingen met een eigen kantine/accommodatie een gezonde sportomgeving. Ze krijgen hierbij ondersteuning.
- In 2025 maken alle sportverenigingen, inclusief barvrijwilligers, die alcohol verstrekken actief gebruik van een e-learning ‘Verantwoorde verstrekking’ voor barvrijwilligers bij sportverenigingen ter bevordering van de deskundigheid.
Het Nationaal Sportakkoord gaat behalve over alcohol ook over roken en voeding.
Campagnes
Er zijn verschillende campagnes die communicatiemateriaal aanbieden en waarvan golfclubs gebruik kunnen maken.
NIX18
NIX18 is de naam van een actie waarmee het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) sportclubs aanmoedigt om geen alcohol aan minderjarigen te schenken. Op de website van NOC*NSF vind je NIX18-communicatiemiddelen.
'Op je gezondheid?'
In de zomer van 2023 zijn de Maag Lever Darm Stichting en KWF Kankerbestrijding begonen met de campagne 'Op je gezondheid?' De twee organisaties wijzen erop dat Nederlanders vaak niet weten hoe ongezond alcohol is. Uit onderzoek blijkt dat we alcolhol vooral met gezelligheid (54%) associëren en minder met iets wat ongezond voor je is (27%). Maar het drinken van alcohol vergroot de kans op zeven soorten kanker. En we realiseren ons niet dat de kans op bepaalde vormen van kanker al groter wordt als je één glas alcohol per dag drinkt. Meer informatie: kwf.nl.
Wie is de Bob?
Bij verantwoord alcoholbeleid hoort ook dat golfclubs aandacht vragen voor alcoholgebruik en verkeersveiligheid. Verenigingen kunnen hierbij gebruik maken van de nationale Bob-campagne. Het doel van deze campagne is om te voorkomen dat mensen rijden onder invloed van alcohol. De persoon die geen alcohol drinkt als hij nog moet rijden is 'de Bob'. Die persoon blijft nuchter en kan daardoor zijn vrienden veilig thuisbrengen met de auto. Ga naar rijksoverheid.nl en rovz.nl voor informatie en campagnemateriaal.
Dranquilo
Dranquilo is een publiekscampagne van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Deze campagne moedigt mensen aan om drinkgewoontes te doorbreken. Meer informatie: rijksoverheid.nl.