Tips
Topgolf
Hoe werken statistieken in golf?
Beeld: Getty Images
Misschien heb je het wel eens gedaan of doe je het bij al je rondes: het noteren van statistieken op je scorekaart. Hoeveel fairways en greens heb ik geraakt? Hoeveel putts had ik nodig? Hou er maar mee op, want je wordt er niets wijzer van.
We gaan terug in de tijd en nemen Joost Luiten in 2014, toen hij met meer dan 1,8 miljoen euro een uitstekende elfde eindpositie in de Race to Dubai haalde. Kijk je naar zijn statistieken van toen, dan staat hij met zijn stroke average (plaats 29), driving accuracy (60), driving distance (90), greens in regulation (44), putts per GIR (84), putts per round (77) en sand saves (107) slechts één keer in de top dertig. In 2013 verdiende Luiten bijna een kwart minder aan prijzengeld, maar scoorde in vier categorieën beter dan in 2014, waaronder stroke average, drive accuracy en greens in regulation.
Een ander goed voorbeeld is Rory McIlroy. Hij won in 2012 een major en behaalde 3 andere overwinningen, maar in de klassieke golfstatistieken is hij nergens te bekennen.
Blijkbaar heeft een hoge notering in een van de categorieën geen enkele voorspellende waarde als het gaat om topklasseringen of overwinningen op de DP World Tour. Vragen als Wie is de beste putter? of Wie heeft het beste korte spel op de Tour? zijn onmogelijk te beantwoorden. Het verschil tussen een enorme afzwaaier en net gemiste fairway wordt niet genoteerd. Het tellen van putts is misleidend en nutteloos. Een twee-putt vanaf achttien meter is goed, een twee-putt van een halve meter een enorme teleurstelling. De belangrijkste factor in het bepalen van de moeilijkheidsgraad van een putt is de afstand, en die wordt niet meegenomen. Toch is het, door gebrek aan beter, een tijd lang zo gegaan. Dankzij een slimme Amerikaan is daar verandering in gekomen.
Mark Broadie ging met de wens een goede drive met een matige putt te kunnen vergelijken, aan de slag. De Amerikaanse professor van de Columbia Business School vroeg meer dan 200 golfers hun rondes op zijn eigen homecourse in een computer in te voeren. Op luchtfoto’s van de holes liet hij de spelers noteren waar elke bal werd geslagen. Een aardig tijdrovende klus, maar na een aantal jaar was zijn database gevuld met meer dan honderdduizend slagen.
De PGA Tour was al eerder begonnen met het kostbare proces van het verzamelen van data. In de periode van 2003 tot 2014 verzamelde een leger van driehonderd vrijwilligers op elk toernooi (exclusief majors) in meer dan 160.000 rondes 12 miljoen slagen. Putt-locaties werden op een inch nauwkeurig genoteerd en swinglocaties op een feet nauwkeurig. Golfprofessor Broadie analyseerde de data en ontwikkelde het concept strokes gained, dat hij in het boek Every Shot Counts uitlegt en sinds 2012 gebruikt wordt als officiële statistiek op de PGA Tour.
Er komt aardig wat kijken bij het registreren van alle slagen op de PGA Tour:
ShotLink, powered by @CDWCorp, measures 1.3 million golf shots every year on the @PGATOUR. Here's how that actually happens. pic.twitter.com/xvs1jDY6Ow
— Skratch (@Skratch) 18 april 2017
Strokes gained werkt eenvoudig: je staat op de tee van een par-4. Uit de data blijkt dat de gemiddelde score op de hole 4,1 is. Je slaat je bal met één slag op de fairway. Vanaf die plek zeggen de data dat het nog gemiddeld 2,8 slagen kost om uit te holen. Dat betekent dat met de eerste slag een stap is gezet van 1,3 (4,1 minus 2,8) richting het gemiddelde van 4,1. Omdat je dat hebt gedaan in één slag, is het aantal slagen dat je wint op het gemiddelde, je strokes gained, 0,3.
Met deze eenvoudige rekenmethode kunnen verschillende onderdelen van het spel tegen elkaar afgewogen worden. Zo kun je aantonen dat het holen van een putt van drie meter meer of minder waard is dan een drive van 210 meter op de fairway, ook al heb je voor allebei één slag nodig. En wat blijkt? Als je de data van de PGA Tour verwerkt met de strokes gained-methode, zoals Broadie deed, komen de tien meest succesvolle spelers in de periode 2004-2012 naar boven drijven: Tiger Woods, Jim Furyk, Luke Donald, Phil Mickelson, Rory McIlroy, Vijay Singh, Ernie Els, Sergio Garcia, Steve Stricker en Adam Scott.
Bekijk de strokes gained ranking van 2021 en je zult zien dat het een goede weerspiegeling geeft van wie er dit jaar goed presteert.
De vraag hoe deze absolute top zich onderscheidt van de rest, is te beantwoorden met één tabel. Het verschil tussen de top 40 beste spelers op de PGA Tour en de gemiddelde tourspeler is als volgt opgebouwd:
| Spelonderdeel | Aandeel |
| Approaches (>100 yards) | 40% |
| Driving | 28% |
| Korte spel | 17% |
| Putten | 15% |
Bovenstaande percentages zijn gebaseerd op data uit de periode 2004-2012. Ze laten zien dat het lange spel, en vooral de langere slagen naar de green, het grootste deel van het verschil in succes verklaart tussen de gemiddelde en allerbeste tourspelers. Deze verhouding gaat ook op voor het verschil in spelniveau tussen amateurs en tourspelers en beginnende en gevorderde amateurs.
Sean Foley, coach van topspelers als Justin Rose, omarmde de strokes gained-methode. “Voor succes is afstand een veel betere indicator dan nauwkeurigheid”, was zijn conclusie. “Er is geen sportpsycholoog op de wereld”, zegt Foley, “die een speler beter kan overtuigen van het feit dat hij goed is op een bepaald gebied dan strokes gained. Veel van wat we voor waarheid aannemen is door nostalgie aan ons overgeleverd. Ik benader strokes gained puur zakelijk. De spelers die ik coach, zijn ontvankelijk voor deze op data gebaseerde stortvloed aan mogelijkheden, maar we hebben nog een lange weg te gaan.”
De PGA Tour werkt al jaren met dit systeem, voor de gewone golfer heeft het nog even geduurd voordat ze gebruik konden maken van dit soort statistieken. Maar er zijn inmiddels al aardig wat systemen die de strokes gained methodiek in hun producten gebruiken om alle golfers slimme keuzes te laten maken in de baan. Goed voorbeelden zijn Arccos en Shot Scope, die allebei GPS en strokes gained gebruiken om spelers te laten zien wat hun sterke en zwakke punten zijn.
Naast de resultaten geeft Mark Broadie in zijn boek Every Shot Counts nuttige tips aan de hand van zijn data. Ook weerlegt hij een aantal klassieke golfmythes. Een kort overzicht.
Putten leverde een bijdrage van 35% aan de 315 overwinningen op de PGA Tour tussen 2004 en 2012. Dat betekent dat slagen buiten de green een aandeel van 65% hebben.
Putten droeg gemiddeld 28% bij aan zijn 24 overwinningen in de periode 2003-2012. Tiger won ten opzichte van het PGA Tour-gemiddelde per ronde 1,4 slagen met putten en 2,94 slagen met de slagen van tee tot green.
85% van het verschil tussen een tourspeler en een topamateur komt van het spel van tee tot green. Dat gaat ook op voor het verschil tussen een speler die in de 80 scoort en een speler die in de 100 scoort. Putten is belangrijk, maar golf is niet een veredelde puttwedstrijd.
De meeste spelers scoren slechter van 70 meter dan van 25 meter. Zelfs als elke lay-up op 25 meter in de rough ligt, en elke lay-up op 70 meter op de fairway.
Voor tourprofessionals levert het 18 meter verder slaan van een drive een voordeel op van 0,57 slagen per ronde. Dit voordeel is nog groter voor amateurs.
Voor amateurs zijn putts van iets meer dan een meter belangrijk. Vergeleken met tourspelers is het de afstand waar we de meeste slagen verliezen: 13%. Met de putts tussen een tot iets meer dan twee meter verliezen we zelfs 46% van de slagen.
Ga eens met twee ballen de baan in en sla overal twee ballen. Speel in plaats van de beste, verder met de slechtste. Het werkt voor het verbeteren van je concentratie, geduld en consistentie. Ben Hogan, Greg Norman en Luke Donald oefende regelmatig op deze manier.
